1
  • image
  • image
  • image
  • image
15:51 ICT Thứ năm, 28/03/2024

Một số tư liệu để nghiên cứu về quá trình xuất hiện và thay đổi của các địa danh Lệ Sơn Thượng và Lệ Sơn Hạ qua tiến trình lịch sử (Phần 2)

Đăng lúc: Thứ ba - 21/05/2013 21:27 - Người đăng bài viết: bientap02
Giới thiệu các tư liệu mới nhất của nhóm soạn thảo dư địa chí làng Lệ Sơn liên quan đến quá trình xuất hiện và thay đổi của các địa danh Lệ Sơn Thượng và Lệ Sơn Hạ qua tiến trình lịch sử
Các bài viết liên quan:
1.
Một số tư liệu để nghiên cứu về quá trình xuất hiện và thay đổi của các địa danh Lệ Sơn Thượng và Lệ Sơn Hạ qua tiến trình lịch sử (Phần 1)

 
Một số tư liệu để nghiên cứu về quá trình xuất hiện và thay đổi của các địa danh Lệ Sơn Thượng và Lệ Sơn Hạ qua tiến trình lịch sử
 
Văn bia làng Yên Mô được Phạm Thận Duật khắc năm Tự đức thứ 26 (1873). Có ghi việc “Riêng họ Lê theo Lê Thánh Tông chinh phạt chiêm Thành rồi vào khai canh lập ấp ở Lệ Sơn Thượng xã":
 

 
Trang 466 của địa chí Yên Mô giới thiệu

 
Giới thiệu vài nét về tác giả của “Yên Mô sơn xuyên nhân tậ bi ký”:

 
Dưới đây là nội dung văn bia đình làng Yên Mô mà Phạm thận Duật khắc in có nói tới Lệ Sơn Thượng và họ Lê Khai canh

 
Danh xưng Lệ Sơn Thượng xã vẫn giữ nguyên song Lệ Sơn hạ xã đã chuyển xuống là Lệ Sơn Hạ Trang được thể hiện qua “Đồng Khánh dư địa chí”:

 
Qua Đồng Khánh toàn đồ thì Lệ Sơn Hạ Trang chuyển xuống thành Lệ Sơn Hạ thôn

 
Theo điều tra dân số của chính quyền thực dân Pháp năm 1936 thì Lệ Sơn Hạ Trang đã chuyển thành Giao Sơn ấp(qua tài liệu của cố Lương Duy Tâm inh trong tác phẩm địa lý lịch sử Quảng Bình):
Đến trước năm 1942 Lệ Sơn thượng xã và Lệ Sơn Hạ Trang (Ấp Giao Sơn) đã sáp nhập lạ thành Xã Lệ Sơn. Điều này được thể hiện qua lá cờ vua Bảo Đại cấp cho làng năm 1942:
Xin cung cấp những tư liệu chính thống để bà con nghiên cứu và trao đổi; chúc bà con có những phát hiện mới để bổ sung.  Tác giả xin chân thành cảm ơn sự đóng góp của quí vị cho địa chí.
Tác giả bài viết: Lê Trọng Đại
Từ khóa:

Lê Trọng Đại

Đánh giá bài viết

Ý kiến bạn đọc

Avata
TruongLuu CaoLao - Đăng lúc: 25/05/2013 09:33
Anh Lê Trọng Đại thân mến !
Rất cám ơn anh vì những lời giải thích tỷ mỹ và những thông tin quý giá. Có lẽ sẽ có ai đó cũng như anh hoặc nhờ kinh nghiệm viết Địa chí của anh để viết “ Địa chí Làng Cao Lao Hạ” thì thật là quý hóa biết bao nhiêu. Quý giá bởi lẽ chắc cũng như TLCL có rất nhiều người “ tò mò “ muốn biết về “ Địa chí” của quê minh .
Dương Văn An đời Mạc viết cuốn Ô Châu cận lục chỉ giới hạn ba tỉnh Bình - Trị - Thiên và phủ Điện Bàn tức là tỉnh Quảng Nam hiện nay mà nhờ tư liệu quý giá đó mà chúng ta hiểu được 1 phần về xứ sở của chúng ta. Xem liệt kê ở trang có Cao Lao Hạ thấy rất nhiều địa danh mà mình không biết mặc dầu biết là nó quanh quẩn đâu đây. Còn ngay ở trong quê đã có những cái tên đồng, cồn, sác mà mình vẫn còn chưa biết .
Viết Địa chí thật là 1 công việc có ý nghĩa lớn lao không những cho đời nay mà còn cho muôn đời sau. Đối với quê hương Lệ Sơn anh và nhóm biên soạn làm một việc thật là ý nghĩa.
Rất nóng lòng để được xem cuốn địa chí đó.
Lần nữa cám ơn anh nhé.
Thân mến.
TLCL
Avata
Trong Đại - Đăng lúc: 24/05/2013 20:28
Nội dung Xin nói thêm với anh TLCL: Theo địa lý lịch sử Quảng Bình thì Phường Cao Lao mà anh thấy không phải nói về một trong ba làng Cao lao Thượng, Trung, Hạ của Bố Trạch mà phường Cao Lao này nằm ở Tổng Thuận Thị Phủ Quảng Trạch có thể suy đoán là một phường mới lập có gốc gác từ một trong 3 làng Cao Lao ở Bố Trạch vì trong Ô châu cận lục chưa có phường này.
Avata
Lê Trong Đai - Đăng lúc: 24/05/2013 18:39
Cảm ơn những lời động viên khích lệ của anh Trường Lưu Cao Lao. Xin cung cấp cho anh một vài thông tin về Làng cao Lao: quan Ô châu cận lục ở phần bản đồ chỉ thống kê tên làng xã mà không viết kem là xã, thôn hay trang, ấp hoặc phường. Chỉ có thể hiểu thời Dương Văn An viết "ô châu cận lục" thì Cao Lao có 3 đơn vị hành chính nằm trong phạm trù làng theo nghĩa rộng có thể là xã (thôn) (trang) (phường) hay ấp đều được kê chung là làng. Trong tổng số 69 làng của châu Bố Chính thì cao lao có 3 làng Cao Lao thượng, Cao Lao trung và Cao Lao hạ.
Hiện nay các dịch giả Trần Đại Vinh và Hoàng Văn Phúc chú thíc là: Cao Lao thượng và Cao Lao trung là xã Mỹ Trạch, còn Cao Lao hạ là Hạ Trạch. Không rõ có đứng hay không vì tôi chưa có dịp nghiên cứu thực tế ở Cao lao nên không kiểm chứng được. Tài liệu Quảng Bình tỉnh chí thì chưa tìm được văn bản; còn trong Hoàng việt dư địa chí, Đại Nam nhất thống chí không thống kê các làng thành danh sach. Anh tra Đồng Khánh dư địa chí và Đồng Khánh toàn đồ xem chắc là có thêm thông tin. Theo số liệu điều tra dân số của Pháp năm 1936 (ở sách đại lý lịch sử của Cố Lương Duy Tâm thì Tổng Cao Lao thuộc huyện Bố Trạch có 3 xã: Cao Lao thượng có ghi chú là Kẻ Thượng Cao llao Trung là Kẻ Trung và Cao Lao hạ là Kẻ Hạ. Như vậy xét dưới góc độ thuật ngữ thì 3 làng Cao Lao đns đầu thế kỷ XX là những đơn vị hành chính tương đương nhau vì đều xếp vào nhóm địa danh có từ kẻ đứng trước. Phường theo chỗ chúng tôi biết thì đúng là có 2 nghĩa khác nhau Phường chỉ một đươn vị hành chính của đô thị nhưng làm chung một nghề thủ công, hay buôn bản. Còn ở nông thôn có thể là một đơn vị văn hóa nhưn Phường chèo, phường hát bội nhưng cũng có thể là phường buôn bán. ví dụ ở vung gần Quảng Hải thuộc quảng trạch cũng có làng gọi là phường; đân làng này chuyên nghề buôn bán với phương tiện chủ yếu là thuyền. Cao Lao có lẽ là phường kiểu văn hóa dân gian hát bội hay một loại hình nghệ thuật gì đó nổi tiếng cũng có nên mới đổi tên gọi thành phường ở giai đoạn thế kỷ XiX . đây cũng chỉ là suy đoán thôi anh cần tra cứu thêm những tài liệu khác đr thẩm định chứ tôi cũng không dám khẳng định vì chưa có điều kiện nghiên cứu. Tôi biết có một tài liệu quan trọng đó là địa bạ làng Cao Lao được lập dưới thời Gia long khoảng từ 1811 đến 1814. nằm ở TRung tâm lưu trữ quốc gia ! tại Hà Nội nếu anh cần thì nên liên hệ xin phô tô về đề du thuật. đây là tài liệu chính thống có dấu của làng, và của Bộ hộ.
Hiện nay ở Quảng Bình cũng có một người đang lưu giữ tôi có xem qua ví chỉ lấy Địa bạ Lệ Sơn nên không xem kĩ nhưng nhớ là có địa bai của Cao lao thượng thì phải. Tài liệu này họ phải xin giấy giới thiệu của cơ quan khai thác phục vụ nghiên cứu mỗi trang Trung tâm lưu trữ phô tô họ lấy 5000 đồng mà số trang cũng lên tới khoảng trên 50 trang. ở chỗ tôi có bài Cao Lao hương sử của tác giả Lưu Trọng Thuầnkhông biết anh có tài liệu này chưa nếu cần thì tôi sẽ gửi tặng.
Avata
TruongLuu CaoLao - Đăng lúc: 23/05/2013 21:18
Anh Lê Trọng Đại thân mến !

Đọc 02 bài viết của anh thấy nhờ sự tìm tòi và kiến thức nguyên cứu và các tư liệu khai thác được anh đã mang đến cho chúng tôi sự hình dung ra vài nét về mảnh đất mà cha ông ta đã chọn nơi an cư lạc nghiệp.
Rất cám ơn anh.
Trong lúc nhiều người chỉ nghĩ đến phải làm gì, sống như thế nào để có “ cơm no, áo mặc và được học hành” ( Hồ Chí Minh) thì có nhiều người kiệt suất vẫn miệt mài nguyên cứu để khẳng định một điều là ta sinh ra từ đâu? Có phải là từ vượn hay không? Và có rất nhiều người vẫn tò mò muốn biết dẫu biết rằng sự xác thực không biết bao giờ mới có. TLCL cũng nằm trong số đó vậy.
Việc nay rất khó và cũng khó sinh ra cơm, áo nhưng chỉ có lòng nhiệt tâm và nguồn cảm hứng bất tận - không màng danh, không cầu lợi chỉ có sự đam mê và xem là nghĩa vụ thiêng liêng mới tạo được sự kiên trì để cất bước và đi tới.
TLCL chúc anh luôn “ sức cánh, mạnh lưng” và có chí của “ Ngu Công” và không bao giờ nản lòng trước những lời đàm tiếu không cầu thị để có thể trả lại những cái tên ngày xưa xung quang vùng “99 chóp núi” này.
Nhân đây nhờ anh giải thích cho mấy điều mà TLCL khi đọc bài của anh thấy cần nhờ anh giải thích thêm cho:
1- Nhìn trong “ Các tư liệu từ Ô châu cận lục ở quyển 3: Bản đồ trang 8a và 8b:” ( Ô châu cận lục- Dương Văn An) “ - Bài thứ 1 thấy có viết địa danh: Cao Lao Thương, Cao Lao Hạ, Cao Lao Trung-
Anh có biết và có tư liệu gì thêm về các địa danh này không? Cao Lao Thượng và Cao Lao Trung có liên hệ gì với Cao Lao Hạ bây giờ không? Hành chánh- Con người.
2- Trong Đồng Khánh Dư Địa chí - Phần bản đồ anh trích dẫn - Minh Chính Huyện - 明 政 縣 - có ghi Cao Lao Phường- 高 牢 坊 ( mà không thấy có Cao Lao Thượng Cao Lao Hạ và Cao Lao Trung nữa và là Phường chứ không phải là thôn hay xã. Mà chữ Phường theo tôi được biết là chỉ 1 địa phương làm những nghề truyền thông như ở trong đó có Phường Nội Hà ( 內 河 坊 - Nôi Hà Phường ) Ba Cồn ( Văn Phú- Kẻ Đáy) làm nghề cá . Phường là 1 khu dân cư tương đối phát triển thì Cao Lao Phường lúc đó làm nghề gì để được gọi là Phường? . Phường cũng có thể chỉ 1 vùng của khu đô thị nào đó. Có phải đó là 1 chỗ có cư dân sầm uất nên gọi là Phường không?
Nhờ anh giải thích dùm nhé.
Trường Lưu Cao Lao và những người dân CLH rất cám ơn anh.
Thân mến,
TLCL

Mã an toàn:   Mã chống spamThay mới     



 
  • Lời giới thiệu công trình Địa chí Làng Lệ Sơn  -   Gửi bởi: Lê Trọng Đại
    Trả lời ý kiến đề xuất của bạn Lê Quang Đạt. Việc in sách đủ để phát cho mỗi gia đình người Lệ Sơn 1 quyển là không dễ vì giá thành sách chỉ tính riêng giấy mực thủ tục giấy phép xuất bản xuất bản mỗi cuốn đã 160.000 đồng, để in đủ thì phải 4000 quyển như vậy riêng tiền...
  • Nghề hay: Trồng cỏ nuôi bò một hướng đi tích cực chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp nông thôn  -   Gửi bởi: Phạm Thị Thuỳ
    Đọc được bài hay quá. Một số kiến thức rất bổ ích. Tuy nhiên, tôi có việc rất mong được anh hỗ trợ: Anh có định mức nào, hay kinh nghiệm về chi phí sản xuất 1 ha trồng cỏ không anh (giống, phân bón, nhận công, tưới tiêu...). Anh có có thể cho tôi xin được không. Hiện...
  • Lệ Sơn - Làng theo đạo học  -   Gửi bởi: Lương Xuân Trường
    Mình tình cờ đọc lại bài viết của mình ở đây. (bài vết cũng tám năm trước rồi) đọc bình luận của bạn Lâm Phương, chuyện bạn đánh giá thế nào là quyền của bạn. Chỉ có điều một thông tin bạn đưa ra không chính xác: Mình (Lương Xuân Trường) và bạn dồng nghiệp Phan Phương...
  • Thêm một tư liệu Hán nôm về địa danh Lệ Sơn  -   Gửi bởi: Lê Trọng Đại
    Cháu xem lại thông tin đoạn nói về chiến tranh Trịnh - Nguyễn 1774 - 1776 là chưa chính xác dễ gây nhầm lẫn với thông tin Chiến tranh Trịnh - Nguyễn (1627 - 1672) ở thế kỷ XVII. Thời gian được nói đến trong bài viết là sau khi tướng họ Trịnh - Hoàng Ngũ Phúcvượt sông...
  • Bài thơ cuối cùng của nhà giáo Lê Ngọc Mân  -   Gửi bởi: Lê Quang Đạt, số phone: 0913963799
    Hồi trước đi học chung cấp 3 ở huyện Quảng Trạch cùng bạn Hạnh, bạn Hào ở Ba Đồn. Hay xuống thăm thầy Mân chuyện trò ngâm thơ
  • Chặt củi lèn, một kỷ niệm khó quên  -   Gửi bởi: Lê Quang Đạt
    Nhớ lại hồi xưa đi chăn bò cùng các bạn ở Hung Tắt, Hung Cày. Nay đâu còn cảnh đó nữa?
  • Một gia đình cần sự giúp đỡ  -   Gửi bởi: Nguyen Van Thanh
    Rất buồn vì Thay mặt Hội đồng hương Văn hoá tại Nha Trang trích gửi tiền ủng hộ mà không có danh sách...Việc đã qua...Thôi nhé!
  • Gửi con gái Mẹ  -   Gửi bởi: Hung Lan
    Mệ Phương còn khỏe không chi Hồng ?
    Bài thơ hay đáo để, đọc mà nước mắt chảy dài.
  • Lê Đình Khôi; Quê hương là nơi con nước "chở che con đi..."  -   Gửi bởi: Lê Trọng Đại
    Bài viết rất là một lời tri ân với cụ Lê Đình Khôi người đã có những hành động đẹp đóng góp cho cộng đồng cư dân Lệ Sơn ở Hà nội và quê hương và cũng phần nào nói lên được cái tâm của một người con Lệ Sơn đáng kính đối với quê hương. Cảm ơn chú Vệ và Ban biên tập báo...

Thống kê

  • Đang truy cập: 7
  • Hôm nay: 307
  • Tháng hiện tại: 49588
  • Tổng lượt truy cập: 8004871

Liên kết làng quê Quảng Bình

Lệ Sơn 2 - www.langleson.com
Làng Cao Lao - www.caolaoha.com
Làng La Hà - www.langlaha.com
Quảng Bình Trẻ - www.quangbinhtre.com
Nhịp Cầu - www.nhipcau.de

Báo Quảng Bình - www.baoquangbinh.vn
Hân hạnh chào đón các bạn đến với trang tin www.langleson.net
Bản quyền thuộc về Làng Lệ Sơn. Trang thông tin này là tài sản của toàn thể con em làng Lệ Sơn, huyện Tuyên Hoá, tỉnh Quảng Bình
Trang thông tin điện tử Làng Lệ Sơn hoạt động theo quy định của luật pháp Vịệt Nam dưới sự điều hành chung của Hội đồng tư vấn chuyên môn và kỹ thuật.
Trụ sở: Đặt tại trung tâm lưu trữ truyền số liệu VDC1 - Hà Nội - Việt Nam
Trang thông tin là tài sản chung của toàn thể con em làng Lệ Sơn, xã Văn Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình
Email gửi bài viết
baiviet@langleson.net