Con bò và bình sữa, nghĩ về Lệ Sơn
Đăng lúc: Thứ sáu - 09/11/2012 21:37 - Người đăng bài viết: bientap02Bài viết dành tặng cho các bạn Hải, Hà, Vệ ở Lệ Sơn Văn Hoá Quảng Bình, tặng Ba Lương Duy Lộc, Lê Hoá Tuyên Hoá Quảng Bình của tác giả Lương Duy Toản
(Tặng các bạn Hải, Hà, Vệ ở Lệ Sơn Văn Hoá Quảng Bình, tặng Ba Lương Duy Lộc, Lê Hoá Tuyên Hoá Quảng Bình)
Tôi có nghe kể lại là khi tôi mới sinh ra, mẹ tôi không có sữa cho con (vì thiếu dinh dưỡng hay vì căng thẳng trong loạn lạc,chiến tranh ?). Mỗi lần tôi khóc đói, ba tôi phải bồng đi khắp làng Lệ Sơn để xin sữa. Có lẽ sự cố này giải thích cái tính thích “bú bậy” sau này của tôi. Trong những ngày đầu đi làm sữa để kinh doanh tôi lên Tuyên Quang và làm Công ty sữa VN Milk với Raviv (một doanh nhân ngưòi Úc). Trong tiềm thức, chắc cuộc đời đang bắt tôi đang trả lại món nợ bú sữa nhờ ngày xưa.
Tôi có thể chém gió cả ngày về sữa, món ăn tinh khiết và bổ dưỡng nhất của cuộc đời (dĩ nhiên phải cẩn thận khi nó dán nhãn made-in-ChiNa). Nhưng như bao nhiêu đứa trẻ khác, tôi phải cai sữa mẹ khi mẹ tôi đi cấy lúa và quay ra bú sữa bò. Và tôi còn nhớ ông thầy dạy môn dinh dưỡng tại ARC-AVADC dặn chúng tôi phải cẩn thận về hội chứng “sữa bò”. Theo ông, nhiều người không chấp nhận những giải pháp đơn giản, tìm lý giải cho những chiêu trò luôn gây rắc rối. Đó là việc thay vì ra mua một lít sữa ngoài siêu thị khi đói dạ, họ thích mua cả con bò đem về nuôi để “tiết kiệm”, “để làm từ gốc đến ngọn”, “để tạo công ăn việc làm”, hay “để gia tăng giá trị”. Các ông chủ của tôi cũng rất ưa thích lối kinh doanh này. Còn tôi thì nghĩ đến các bạn trẻ trong những mối quan hệ nam nữ hay với gia đình.Hạnh phúc như một cái máy tuốt lúa,càng đơn giản thì càng dễ sửa chữa khi nó hỏng hóc!
Tuy nhiên, tôi rất hiểu những lý do cho việc quyến luyến với dòng sữa mẹ. Trong việc chọn lựa chuyện làm ăn và nơi sinh sống cho những năm qua, tôi cân nhắc rất nhiều về những ưu điểm và sự thích hợp của chúng trên ý thích và lối sống của tôi. Hà Nội có một phong cách sống văn minh hơn tất cả; nhưng tôi yêu xứ Quảng Bình với tinh thần tự do và sáng tạo. Phiêu lưu trong phóng túng chắc không đâu bằng Sài Gòn hay Cần Thơ nhưng nếu muốn kiếm tiền tỷ đô la thì phải quay lại Trung Quốc để làm hàng giả. Mệt mỏi an phận thì vô Huế hay vào làm đồn điền cà phê ở Tây Nguyên; muốn sống quanh quá khứ thì chọn phố cổ Hội An vậy. Nhưng “dòng sữa mẹ” ngày nào vẫn nhắc nhở tôi về những đêm mưa mấy chị em mồ côi Mẹ ôm nhau trong đêm đông giá rét chờ trời sáng ở Lệ Sơn, về những cành phượng vĩ che bóng mát gay gắt cho những cuộc tình cháy bỏng, về những ngọn đồi và những bãi cát còn in dấu chân ngây ngô khi tôi tuổi 20.
Nhưng tôi cũng biết là mình khá thất vọng với hiện tại, theo tôi biết có hơn 4 triệu người phải lang thang khắp thế giới như tôi ngày bé lang thang khắp làng Lệ Sơn để tìm nơi “bú nhờ”. Và những người còn lại đang tranh giành khốc liệt chút “sữa thừa” bất kể tình đồng hương, đồng loại, đồng bào. Sự vô cảm với môi trường sống thể hiện một văn hóa “không còn văn hóa”.
Sau 37 năm, bình sữa mẹ của tôi đã không còn nữa.Nhưng nếu còn thì chắc là Bà cũng không còn sinh lực để tái tạo, Mẹ cũng mặc cảm với hàng xóm thôn Phúc Tự về việc những đứa con chỉ chờ bú sữa và từ đó gây nên những cãi vả thường xuyên với đám con của mình. Yêu gia đình, tôi sẽ không muốn bỏ đi. Nhưng suốt ngày nhìn và nghe những quắn quại đau thương cùng là một hình phạt mà tôi không muốn nhận.
Tôi cũng có một chút lo lắng với Làng Lệ Sơn yêu dấu của tôi, đầu năm cấy lúa, cuối năm “ăn gạo sài gòn”. Vườn trồng cam nhưng uống nước cam của hãng Cocacola từ nước Mỹ xa xôi nào đó.Tôi nghĩ rằng,với tình hình chung của nền kinh tế đất nước Việt Nam hiện nay, tết Ất Tỵ không còn cảnh nhà nhà, người người vác từng bao tải ra bưu điện nhận tiền “Lệ Kiều hối”, Một dòng Sữa tưởng chừng như bất tận, “đến hẹn lại lên” nhưng rồi sẽ có ngày bị gián đoạn.Khi đó, bánh chưng, bánh Tày sẽ được gói bằng lá Xuối vườn nhà chứ không phải là lá Dong mua về từ Kim Hoá bằng nguồn tiền Lệ kiều Hối bấy lâu.Trên mâm ngủ quả của mỗi gia đình sẽ là Cam là Bòng được nuôi dưõng bằng phù sa đất Lệ thay vì Bưởi Năm roi, Cam xứ Đoài ở nơi xa lắc nào đó.Nếu ông bà tổ tiên mà có linh thiêng thì không biết sẽ mỉm cười hạnh phúc hay vì tức giận với con cháu ?
Tôi cũng hoài niệm mãi về ông Nội tôi, về những lời dạy của Người trước khi mất 02 tháng.Vào mùa lụt năm 1980, thôn Phúc Tự có một con bò già của O cu Hoà chết vì ngã xuống ao. Mấy chị em mồ côi của tôi cứ ngây thơ nghĩ rằng rồi kiều gì mình cũng được HTX chia cho một ít xương của con bò tội nghiệp đó.Nhưng mong muốn đó không bao giờ thành hiện thực khi ông Đội trưởng tuyên bố rằng thì là vì Mẹ tôi là xã viên nhưng đã chết nên chi em tôi không được chia phần !.Thay vì tức giận, ông nội tôi đã đi bắt con gà cuối cùng mà gia đình tôi có để làm thịt cho mấy chị em tôi ăn.Vì “Họ không chia thịt bò chết cho các con nên các con mới được ăn thịt gà”, lời nói của Người đã qua đi 32 năm có lẻ, thế mà vẫn nguyên giá trị. Vậy, không được chia thịt bò, không có bình sữa đẹp để bú cả đời cũng là cũng một điều đâu đến nỗi tệ, đễ thất vọng lắm phải không các bạn ?
Chỉ một chút sữa vài miếng xương bò chết mà cũng nhiêu khê quá phải không?
Tuy nhiên, tôi rất hiểu những lý do cho việc quyến luyến với dòng sữa mẹ. Trong việc chọn lựa chuyện làm ăn và nơi sinh sống cho những năm qua, tôi cân nhắc rất nhiều về những ưu điểm và sự thích hợp của chúng trên ý thích và lối sống của tôi. Hà Nội có một phong cách sống văn minh hơn tất cả; nhưng tôi yêu xứ Quảng Bình với tinh thần tự do và sáng tạo. Phiêu lưu trong phóng túng chắc không đâu bằng Sài Gòn hay Cần Thơ nhưng nếu muốn kiếm tiền tỷ đô la thì phải quay lại Trung Quốc để làm hàng giả. Mệt mỏi an phận thì vô Huế hay vào làm đồn điền cà phê ở Tây Nguyên; muốn sống quanh quá khứ thì chọn phố cổ Hội An vậy. Nhưng “dòng sữa mẹ” ngày nào vẫn nhắc nhở tôi về những đêm mưa mấy chị em mồ côi Mẹ ôm nhau trong đêm đông giá rét chờ trời sáng ở Lệ Sơn, về những cành phượng vĩ che bóng mát gay gắt cho những cuộc tình cháy bỏng, về những ngọn đồi và những bãi cát còn in dấu chân ngây ngô khi tôi tuổi 20.
Nhưng tôi cũng biết là mình khá thất vọng với hiện tại, theo tôi biết có hơn 4 triệu người phải lang thang khắp thế giới như tôi ngày bé lang thang khắp làng Lệ Sơn để tìm nơi “bú nhờ”. Và những người còn lại đang tranh giành khốc liệt chút “sữa thừa” bất kể tình đồng hương, đồng loại, đồng bào. Sự vô cảm với môi trường sống thể hiện một văn hóa “không còn văn hóa”.
Sau 37 năm, bình sữa mẹ của tôi đã không còn nữa.Nhưng nếu còn thì chắc là Bà cũng không còn sinh lực để tái tạo, Mẹ cũng mặc cảm với hàng xóm thôn Phúc Tự về việc những đứa con chỉ chờ bú sữa và từ đó gây nên những cãi vả thường xuyên với đám con của mình. Yêu gia đình, tôi sẽ không muốn bỏ đi. Nhưng suốt ngày nhìn và nghe những quắn quại đau thương cùng là một hình phạt mà tôi không muốn nhận.
Tôi cũng có một chút lo lắng với Làng Lệ Sơn yêu dấu của tôi, đầu năm cấy lúa, cuối năm “ăn gạo sài gòn”. Vườn trồng cam nhưng uống nước cam của hãng Cocacola từ nước Mỹ xa xôi nào đó.Tôi nghĩ rằng,với tình hình chung của nền kinh tế đất nước Việt Nam hiện nay, tết Ất Tỵ không còn cảnh nhà nhà, người người vác từng bao tải ra bưu điện nhận tiền “Lệ Kiều hối”, Một dòng Sữa tưởng chừng như bất tận, “đến hẹn lại lên” nhưng rồi sẽ có ngày bị gián đoạn.Khi đó, bánh chưng, bánh Tày sẽ được gói bằng lá Xuối vườn nhà chứ không phải là lá Dong mua về từ Kim Hoá bằng nguồn tiền Lệ kiều Hối bấy lâu.Trên mâm ngủ quả của mỗi gia đình sẽ là Cam là Bòng được nuôi dưõng bằng phù sa đất Lệ thay vì Bưởi Năm roi, Cam xứ Đoài ở nơi xa lắc nào đó.Nếu ông bà tổ tiên mà có linh thiêng thì không biết sẽ mỉm cười hạnh phúc hay vì tức giận với con cháu ?
Tôi cũng hoài niệm mãi về ông Nội tôi, về những lời dạy của Người trước khi mất 02 tháng.Vào mùa lụt năm 1980, thôn Phúc Tự có một con bò già của O cu Hoà chết vì ngã xuống ao. Mấy chị em mồ côi của tôi cứ ngây thơ nghĩ rằng rồi kiều gì mình cũng được HTX chia cho một ít xương của con bò tội nghiệp đó.Nhưng mong muốn đó không bao giờ thành hiện thực khi ông Đội trưởng tuyên bố rằng thì là vì Mẹ tôi là xã viên nhưng đã chết nên chi em tôi không được chia phần !.Thay vì tức giận, ông nội tôi đã đi bắt con gà cuối cùng mà gia đình tôi có để làm thịt cho mấy chị em tôi ăn.Vì “Họ không chia thịt bò chết cho các con nên các con mới được ăn thịt gà”, lời nói của Người đã qua đi 32 năm có lẻ, thế mà vẫn nguyên giá trị. Vậy, không được chia thịt bò, không có bình sữa đẹp để bú cả đời cũng là cũng một điều đâu đến nỗi tệ, đễ thất vọng lắm phải không các bạn ?
Chỉ một chút sữa vài miếng xương bò chết mà cũng nhiêu khê quá phải không?
Tác giả bài viết: Lương Duy Toản
Từ khóa:
Những tin mới hơn
- Lại lũ lụt, kí ức đau thương năm ấy lại hiện về! (18/10/2020)
- Thư gửi Mẹ (12/06/2014)
- Chợ Vang trong tâm hồn người xứ Lệ (08/01/2014)
- Nhất quỷ nhì ma, thứ 3 học trò Phúc tự (Phần I) (29/03/2013)
- Bài phát biểu tại buổi lễ kỷ niệm 540 năm ngày khai canh lập làng Lệ Sơn của Ban chấp hành họ Lê (04/06/2013)
- Mùa lụt và khuyến học (07/10/2014)
- Tản mạn đôi điều về nét đẹp của người Lệ Sơn (15/05/2013)
- Truyền thống hiếu học của người Lệ Sơn đã bắt nguồn như thế (17/01/2015)
- Truyền thống hiếu học trên đất làng cổ Lệ Sơn (13/05/2013)
- Tôi sẽ viết về quê Lệ với tất cả kí ức tuổi thơ (16/02/2017)
Những tin cũ hơn
- Làng tui không sợ lụt... (08/11/2012)
- Những cái mất và được khi nhà máy xi măng Quảng Phúc về tạo công ăn việc làm tại Hạ Trang (Phần 2) (25/10/2012)
- Cuộc trò chuyện về những trăn trở, lo lắng khi quê nhà đổi mới (23/10/2012)
- Những cái mất và được khi nhà máy xi măng Quảng Phúc về tạo công ăn việc làm tại Hạ Trang (Phần 1) (22/10/2012)
- Nhớ lại những kỷ niệm về chợ Vang, nhân đọc bài "Khảo luận chợ Vang" của tác giả Trần Đức Hường (17/10/2012)
- Đặc sản nấm mối Hung Tắt, Lệ Sơn (16/10/2012)
- Kết quả của thầy cúng trẻ "đa năng" ở Làng Lệ Sơn (Phần cuối) (13/10/2012)
- Chuyện quanh cây Tre Lệ Sơn (10/10/2012)
- Chuyện về một thầy cúng trẻ "đa năng" ở Làng Lệ Sơn (Phần 1) (11/10/2012)
- Đặc sản sông nước Làng Lệ Sơn (04/10/2012)
Ý kiến bạn đọc
Lê Thị Luyến - Đăng lúc: 11/11/2012 07:15
Toản em viết đươc lắm, chị có nhớ đâu đó khẩu hiệu, hãy hỏi mình đã làm gì cho quê hương đất nước, đừng hỏi quê hương đất nước đã làm gì cho mình. Nơi ta lớn lên, đùm bọc bởi xóm làng thì mình luôn nợ quê hương 1 chữ tình. Chuyện cơ chế ngày xưa là do chính sách, quan niệm sai lầm của của 1 thế chế, mình không trách quê hương được. Quê hương vẫn rất gần và luôn chào đón em trở về. Hãy làm cái gì đó cho những người thân em yêu quý, điều đó cũng có nghĩa em yêu quê và luôn là đứa con biết sám hối em nhé.
Toản em viết đươc lắm, chị có nhớ đâu đó khẩu hiệu, hãy hỏi mình đã làm gì cho quê hương đất nước, đừng hỏi quê hương đất nước đã làm gì cho mình. Nơi ta lớn lên, đùm bọc bởi xóm làng thì mình luôn nợ quê hương 1 chữ tình. Chuyện cơ chế ngày xưa là do chính sách, quan niệm sai lầm của của 1 thế chế, mình không trách quê hương được. Quê hương vẫn rất gần và luôn chào đón em trở về. Hãy làm cái gì đó cho những người thân em yêu quý, điều đó cũng có nghĩa em yêu quê và luôn là đứa con biết sám hối em nhé.
Luong Duy Cuong - Đăng lúc: 10/11/2012 05:53
A. Cu Toản còn hăng nhỉ, bài viết tốt đấy nhưng cái khoản bú ... không biết còn tốt không. Răng dịp gặp nhau trên Tuyên Quang không thấy cu Toản biểu diễn cái zụ bú này nhỉ ???
A. Cu Toản còn hăng nhỉ, bài viết tốt đấy nhưng cái khoản bú ... không biết còn tốt không. Răng dịp gặp nhau trên Tuyên Quang không thấy cu Toản biểu diễn cái zụ bú này nhỉ ???
Miền Tây - Đăng lúc: 10/11/2012 03:08
Thảo nào Toản dạo này hay đi bú sữa lang, bú từ Hà Nội chưa đã lại bú lên tận Tuyên Quang. Giờ tính quay về bú tiếp ở Lệ Sơn. Hồi xưa, bọn mình có thằng nào đủ sửa đâu Toản.lớn lên đủ lông đủ cánh như thế này là hay rồi, mày làm bài này trên LLS được đấy, có vè mày đã lớn lên ...hẹn gặp lại.
Thảo nào Toản dạo này hay đi bú sữa lang, bú từ Hà Nội chưa đã lại bú lên tận Tuyên Quang. Giờ tính quay về bú tiếp ở Lệ Sơn. Hồi xưa, bọn mình có thằng nào đủ sửa đâu Toản.lớn lên đủ lông đủ cánh như thế này là hay rồi, mày làm bài này trên LLS được đấy, có vè mày đã lớn lên ...hẹn gặp lại.
Đắc Sơn - Đăng lúc: 10/11/2012 03:00
Hay quá Duy Toản ơi, cái liên hệ bầu sửa đến nhiều thứ, bầu sữa mẹ là cái quan trọng, tiền đề để ta phát triển. bàu sữa nuôi ta khôn lớn thành người để ta làm gì ? Nhớ về nhau và gửi những tâm sự chân thành lên LLS là bạn đã được đánh giá cao. Cảm ơn bạn !
Hay quá Duy Toản ơi, cái liên hệ bầu sửa đến nhiều thứ, bầu sữa mẹ là cái quan trọng, tiền đề để ta phát triển. bàu sữa nuôi ta khôn lớn thành người để ta làm gì ? Nhớ về nhau và gửi những tâm sự chân thành lên LLS là bạn đã được đánh giá cao. Cảm ơn bạn !
Mã an toàn: 
- Lời giới thiệu công trình Địa chí Làng Lệ Sơn - Gửi bởi: Lê Trọng Đại
Trả lời ý kiến đề xuất của bạn Lê Quang Đạt. Việc in sách đủ để phát cho mỗi gia đình người Lệ Sơn 1 quyển là không dễ vì giá thành sách chỉ tính riêng giấy mực thủ tục giấy phép xuất bản xuất bản mỗi cuốn đã 160.000 đồng, để in đủ thì phải 4000 quyển như vậy riêng tiền... - Nghề hay: Trồng cỏ nuôi bò một hướng đi tích cực chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp nông thôn - Gửi bởi: Phạm Thị Thuỳ
Đọc được bài hay quá. Một số kiến thức rất bổ ích. Tuy nhiên, tôi có việc rất mong được anh hỗ trợ: Anh có định mức nào, hay kinh nghiệm về chi phí sản xuất 1 ha trồng cỏ không anh (giống, phân bón, nhận công, tưới tiêu...). Anh có có thể cho tôi xin được không. Hiện... - Lệ Sơn - Làng theo đạo học - Gửi bởi: Lương Xuân Trường
Mình tình cờ đọc lại bài viết của mình ở đây. (bài vết cũng tám năm trước rồi) đọc bình luận của bạn Lâm Phương, chuyện bạn đánh giá thế nào là quyền của bạn. Chỉ có điều một thông tin bạn đưa ra không chính xác: Mình (Lương Xuân Trường) và bạn dồng nghiệp Phan Phương... - Thêm một tư liệu Hán nôm về địa danh Lệ Sơn - Gửi bởi: Lê Trọng Đại
Cháu xem lại thông tin đoạn nói về chiến tranh Trịnh - Nguyễn 1774 - 1776 là chưa chính xác dễ gây nhầm lẫn với thông tin Chiến tranh Trịnh - Nguyễn (1627 - 1672) ở thế kỷ XVII. Thời gian được nói đến trong bài viết là sau khi tướng họ Trịnh - Hoàng Ngũ Phúcvượt sông... - Bài thơ cuối cùng của nhà giáo Lê Ngọc Mân - Gửi bởi: Lê Quang Đạt, số phone: 0913963799
Hồi trước đi học chung cấp 3 ở huyện Quảng Trạch cùng bạn Hạnh, bạn Hào ở Ba Đồn. Hay xuống thăm thầy Mân chuyện trò ngâm thơ - Chặt củi lèn, một kỷ niệm khó quên - Gửi bởi: Lê Quang Đạt
Nhớ lại hồi xưa đi chăn bò cùng các bạn ở Hung Tắt, Hung Cày. Nay đâu còn cảnh đó nữa? - Một gia đình cần sự giúp đỡ - Gửi bởi: Nguyen Van Thanh
Rất buồn vì Thay mặt Hội đồng hương Văn hoá tại Nha Trang trích gửi tiền ủng hộ mà không có danh sách...Việc đã qua...Thôi nhé! - Gửi con gái Mẹ - Gửi bởi: Hung Lan
Mệ Phương còn khỏe không chi Hồng ?
Bài thơ hay đáo để, đọc mà nước mắt chảy dài. - Lê Đình Khôi; Quê hương là nơi con nước "chở che con đi..." - Gửi bởi: Lê Trọng Đại
Bài viết rất là một lời tri ân với cụ Lê Đình Khôi người đã có những hành động đẹp đóng góp cho cộng đồng cư dân Lệ Sơn ở Hà nội và quê hương và cũng phần nào nói lên được cái tâm của một người con Lệ Sơn đáng kính đối với quê hương. Cảm ơn chú Vệ và Ban biên tập báo...
Thống kê
- Đang truy cập: 4
- Hôm nay: 1132
- Tháng hiện tại: 36053
- Tổng lượt truy cập: 8045087
Liên kết làng quê Quảng Bình
Lệ Sơn 2 - www.langleson.com
Làng Cao Lao - www.caolaoha.com
Làng La Hà - www.langlaha.com
Quảng Bình Trẻ - www.quangbinhtre.com
Nhịp Cầu - www.nhipcau.de
Báo Quảng Bình - www.baoquangbinh.vn
Làng Cao Lao - www.caolaoha.com
Làng La Hà - www.langlaha.com
Quảng Bình Trẻ - www.quangbinhtre.com
Nhịp Cầu - www.nhipcau.de
Báo Quảng Bình - www.baoquangbinh.vn
Ngọc Toản thân mến, vậy là bạn đã trả nợ cho quê hương dù ít nhất là như những gì bạn nghĩ, bạn nhớ về Lệ sơn. Đúng vậy, chúng ta cùng lớn lên trong hoàn cảnh cả xã hội cùng quê nhà có nhiều gian khó. Khi mà: Một là người sắp chết mới được ăn thịt gà và hai là gà sắp chết mới được ăn. 40 năm qua đi mà bạn đang nhớ bú sữa thì thật là quý hóa, nhưng mình biết bạn hiện đang "bú rượi" còn thường xuyên hơn. Khi nào cân đối thời gian, ta cùng "bú bữa rượi như người Mán sơn đầu vẫn thường nói nhé". Nhớ alo cho LDH nữa. Rất cám ơn bạn.