Ký ức về Đình Làng Lệ Sơn
Đăng lúc: Thứ năm - 22/06/2017 18:50 - Người đăng bài viết: bientap01Bài viết giới thiệu về Đình Làng Lệ Sơn của tác giả Lương Duy Thắng
Lời ban biên tập: Trong hệ thống các di sản văn hoá của Làng Lệ Sơn thì Đình Làng là một công trình có ý nghĩa đặc biệt, mãi mãi là một biểu tượng của tiền nhân, là niềm tự hào của bao thế hệ con cháu Làng Lệ Sơn. Với ý nghĩa và tầm vóc quan trọng đó, Ban biên tập chuyên trang sẽ tổng hợp và đăng lại một chuỗi các bài viết về Đình Làng nhằm cung cấp thông tin cho bà con có cái nhìn sâu hơn, nhiều góc độ hơn về công trình đặc biệt này.
Bài viết dưới đây của anh Lương Duy Thắng giới thiệu khái quát về Đình Làng Lệ Sơn cùng những mong ước làng ta sớm phục dựng lại Đình Làng, một di sản thiêng liêng vô cùng quý giá của cha ông để lại. Mong ước Thành Hoàng và các bậc thánh hiền phù hộ độ trì cho con cháu học tập, công tác ngày càng tiến bộ, cho quê hương Lệ Sơn muôn đời thịnh.
Không phải nhà nghiên cứu và cũng không có điều kiện tìm hiểu để giới thiệu về ngôi đình của làng quê ta một cách đầy đủ và thấu đáo. Tuy nhiên, trong kí ức tôi vẫn lưu lại đậm nét hình ảnh đình làng với lòng tiếc nuối vì đình bây giờ đã trở thành phế tích.
Toạ lạc tại thôn Trung làng (xóm Đình) trên khu đất rộng khoảng 4 sào Trung bộ, được xây cất vào năm 1886, cách nay 123 năm (triều vua Đồng Khánh), hiện nay dấu tích còn lại là 2 cột trụ cổng trước UBND xã với 2 câu đối bằng chữ Hán, nguyên văn:
“Khí tác sơn hà công minh chính trực nhi nhất
Đức hợp thượng hạ cao minh bác hậu vô cương”
Đạí ý là giáo dục con người ta sống công minh chính trực (tính), trên dưới 1 lòng hoà thuận (đức). Được biết, đây là đôi câu đối do quan Thị học sĩ đời vua Tự Đức sáng tác. Có thể nói, nội dung đôi câu đối như 1 tuyên ngôn về đạo đức sống, đầy nhân văn của người Lệ sơn chúng ta mà theo tôi, có lẽ ngoài những lí do để làng ta được xếp đầu "Bt danh hương" (chúng ta đã biết qua giới thiệu của LLS ) thì đây cũng là 1 lý do chăng ?
Bài viết dưới đây của anh Lương Duy Thắng giới thiệu khái quát về Đình Làng Lệ Sơn cùng những mong ước làng ta sớm phục dựng lại Đình Làng, một di sản thiêng liêng vô cùng quý giá của cha ông để lại. Mong ước Thành Hoàng và các bậc thánh hiền phù hộ độ trì cho con cháu học tập, công tác ngày càng tiến bộ, cho quê hương Lệ Sơn muôn đời thịnh.
Không phải nhà nghiên cứu và cũng không có điều kiện tìm hiểu để giới thiệu về ngôi đình của làng quê ta một cách đầy đủ và thấu đáo. Tuy nhiên, trong kí ức tôi vẫn lưu lại đậm nét hình ảnh đình làng với lòng tiếc nuối vì đình bây giờ đã trở thành phế tích.
Toạ lạc tại thôn Trung làng (xóm Đình) trên khu đất rộng khoảng 4 sào Trung bộ, được xây cất vào năm 1886, cách nay 123 năm (triều vua Đồng Khánh), hiện nay dấu tích còn lại là 2 cột trụ cổng trước UBND xã với 2 câu đối bằng chữ Hán, nguyên văn:
“Khí tác sơn hà công minh chính trực nhi nhất
Đức hợp thượng hạ cao minh bác hậu vô cương”
Đạí ý là giáo dục con người ta sống công minh chính trực (tính), trên dưới 1 lòng hoà thuận (đức). Được biết, đây là đôi câu đối do quan Thị học sĩ đời vua Tự Đức sáng tác. Có thể nói, nội dung đôi câu đối như 1 tuyên ngôn về đạo đức sống, đầy nhân văn của người Lệ sơn chúng ta mà theo tôi, có lẽ ngoài những lí do để làng ta được xếp đầu "Bt danh hương" (chúng ta đã biết qua giới thiệu của LLS ) thì đây cũng là 1 lý do chăng ?
Vị trí xây dựng đình, phải nói cha ông ta quả là "thần ". Cho đến nay, tại đây vẫn là trung tâm địa lý, hành chánh, văn hoá và thương mại của làng. Hơn thế, theo thuyết phong thuỷ thì vị trí này thuộc về thế "Tàng phong đắc khí" tức là cả Khảm, Ly, Chấn., Tốn 4 hướng đều đắc địa (Khảm là thế Huyền vũ tức Rùa đen; Ly là thế Chu tước - Chim sẽ đỏ; Chấn là thế Thanh long- Rồng xanh; Đoài là thế Bạch hổ - Hổ trắng).
Đình Lệ sơn không rộng lớn, cổ kính hoặc nổi tiếng như 1 số đình làng khác ở nước ta như: Đình Bảng, đình Thổ tang hay đình Hồng Thái (gắn với cây đa Tân trào) hoặc 1số đình làng trong tỉnh v.v nhưng phải thừa nhận rằng nó rất khang trang, bề thế và hợp khối rất hài hoà giữa tiền đình và hậu đình. Tiền đình 3 gian, 2 chái; bề dài khoảng chừng trên 20 m, bề rộng chừng trên 10 m, có 4 mái lợp ngói vảy; trên đỉnh mái đắp nổi 1 cặp rồng oai phong, sống động chầu mặt trăng (Lưỡng long chầu nguyệt. Cặp rồng này và các hình vẻ, khắc, chạm rồng trong đình có hình dáng con rồng đời Lý).
Cột đình bằng gỗ tốt, hình như lim hay táu gì đó, to cỡ vòng tay ôm của người lớn (hồi học cấp 1, trường làng cạnh đình, chúng tôi ra chơi phải 2 đứa vòng tay mới ôm xuể 1cột) được táng trên những hòn đá (chắc đá lèn Lệ sơn) vuông vức mỗi chiều cỡ 6 tấc (60 cm), chiều cao cỡ 3 tấc. Nền đình được láng phẳng lỳ và bóng lưỡng (nếu còn, bọn trẻ làng ta có thể chơi trượt paten được).
Tường bao chỉ xây kín 2 mặt bên, còn mặt trước, sau để trống. Giữa Tiền đình và Hậu đình là khoảng sân trống cỡ bằng 4 sân nhà để lấy gió và ánh sáng. Đình tiền và hậu liên thông với nhau bằng 2 hành lang tả hữu, hành lang cũng được lợp mái ngói để người đi lại khi mưa nắng. Hậu đình quy mô nhỏ hơn Tiền đình, chiều ngang bằng nhau nhưng chiều sâu thì ngắn hơn nhiều chừng 5m, cột, kèo và độ cao đều thấp và nhỏ hơn.
Tuy nhiên, hậu đình có đặc biệt là nơi có điện thờ nhưng không phải thờ Phật vì không thấy có tượng Phật bà quan âm mà chỉ có khá nhiều tượng ông bụt bán thân đầu đội mủ như vỏ quả na? Đặc biệt nữa là mái đình hạ được cuốn vòm, không rõ người xưa đã dùng chất liệu và kỹ thuật gì? Vì vào thời đó chưa có xi măng và thép xây dựng. Trên vòm được vẻ màu các hoa văn, hình chim thú, cỏ cây, hoa lá rất sắc nét và hài hoà về không gian, hình khối và tông màu. (hoạ sĩ hiện nay không dễ làm được). Nếu như tiền đình có không gian mở, rộng rãi, phóng khoáng thì hậu đình ngược lại, bước vào đây có cảm giác thâm nghiêm, u tịch, bọn trẻ chúng tôi chơi ngoài đình tiền, ít đứa dám vào đình hậu.
Cũng cần nói thêm về khuôn viên đình, phía trước và 2 bên đình là đất trống, không có tường bao che (không gian mở) sân đình khá rộng, trước đây mỗi khi có đoàn chiếu bóng lưu động về phục vụ đều chọn sân đình làm điểm chiếu. Trước sân đình có ao sen lá xanh biếc, nở hoa thơm ngào ngạt (không biết nay còn sen không?)
Trong thời chống Pháp, nghe đâu đã mấy lần giặc càn vào làng định đốt đình mà không hiểu sao đình vẫn vô sự. Nhưng rồi, vào năm 1972, máy bay Mỹ đã ném bom phá hoại, nay chỉ còn lại là phế tích với 2 cột trụ như lưu giữ một thời quá khứ. Thật là đáng tiếc. Trong thâm tâm những người con xa quê hương như chúng tôi, đình làng mãi mãi là một biểu tượng của tiền nhân, niềm tự hào của bao nhiêu thế hệ. Không ít lần anh em chúng tôi vẫn bảo nhau rằng giá như xã nhà có ý tưởng tôn tạo lại di tích này hẳn sẽ nhận được sự đồng tình của đông đảo cháu con. Và việc này chúng tôi trộm nghĩ là không quá khó vì cha ông chúng ta ngày xưa còn khó khăn hơn vạn lần mà vẫn làm được ngôi đình hoành tráng như thế kia mà?
Tác giả bài viết: Lương Duy Thắng
Từ khóa:
Những tin mới hơn
- Làng chiến đầu Lệ Sơn (31/12/2017)
- Quốc khánh trên quê hương. Tết độc lập dành cho mọi người, mọi nhà (01/09/2017)
Những tin cũ hơn
- Đến Quảng Bình, về thăm làng Lệ Sơn non nước hữu tình (20/04/2016)
- Đã tìm thấy thêm một tài liệu pháp lý chứng minh sự tồn tại của 2 làng Lệ Sơn ngay từ cuối thế kỷ XV (06/09/2015)
- Phong thủy Làng Lệ Sơn xưa và nay (28/08/2015)
- Quốc khánh trên quê hương. Tết độc lập dành cho mọi người, mọi nhà (29/08/2016)
- Vài nét khái quát về lịch sử hình thành làng Lệ Sơn (29/04/2015)
- Nét văn hóa tốt đẹp của muôn đời được hun đúc hơn bởi ngày 30. (07/02/2015)
- Danh hương văn vật Lệ Sơn dưới góc nhìn văn hóa, lịch sử (01/02/2015)
- Một ngôi làng đặc biệt: Đệ nhất bát danh hương (19/09/2013)
- Ma làng Lệ Sơn - Câu chuyện: Tiếng gọi nơi không người (28/07/2013)
- Lệ Sơn mùa Kỵ - Trạp (Giỗ kỵ - Chạp mã) (23/01/2013)
Ý kiến bạn đọc
Bảo Khang - Đăng lúc: 17/03/2014 22:52
Theo Báo Quảng Bình(tiếng nói của Đảng Bộ và nhân dân tỉnh nhà chắc không nói sai mặc dù có câu Nhà văn nói láo,nhà báo tỉnh nói theo chỉ đạo,ah quên nhà báo nói thêm) thì mỗi năm nhà máy xi măng Lệ Sơn dự kiến nộp ngân sách 100 tỷ. Nhà máy xi măng chạy được 5 tháng rồi chắc số tiền đã thu cũng khá. Nếu xã làm cái đơn xin các Enh Mềnh trong Tỉnh trích lại 1 tháng số tiền này cho xã thì đủ sức làm cái Đình làng hoành tráng nhất cả nước.Phải không các Bọ?
Theo Báo Quảng Bình(tiếng nói của Đảng Bộ và nhân dân tỉnh nhà chắc không nói sai mặc dù có câu Nhà văn nói láo,nhà báo tỉnh nói theo chỉ đạo,ah quên nhà báo nói thêm) thì mỗi năm nhà máy xi măng Lệ Sơn dự kiến nộp ngân sách 100 tỷ. Nhà máy xi măng chạy được 5 tháng rồi chắc số tiền đã thu cũng khá. Nếu xã làm cái đơn xin các Enh Mềnh trong Tỉnh trích lại 1 tháng số tiền này cho xã thì đủ sức làm cái Đình làng hoành tráng nhất cả nước.Phải không các Bọ?
Lèn Choi - Đăng lúc: 24/12/2012 09:37
Bài này hay quá, anh Trường Lưu Cao Lao có nhiều lời bình tâm đắc và cao siêu, quả đúng là người tầm cao. Trang báo quả thực là kho tư liệu phong phú, dồi dào và sinh động
Bài này hay quá, anh Trường Lưu Cao Lao có nhiều lời bình tâm đắc và cao siêu, quả đúng là người tầm cao. Trang báo quả thực là kho tư liệu phong phú, dồi dào và sinh động
Tiên gia cát - Đăng lúc: 17/06/2012 09:47
Anh Lương Duy Thắng thân mến,
Quả đúng như anh dự, tôi đến từ Hạ nguồn. Vì cảm kích và yêu mến Lệ Sơn nên hàng ngày tôi đều vô LLS.NET để được giao lưu với làng anh, để theo dõi những sự kiện mà LLS.NET đang truyền tải.
Tôi có đọc đâu đó bát nước chè xanh của anh Lê Hồng Vệ, bát nước chè xanh sóng sánh tình làng nghĩa xóm, nên tôi hiểu rằng làng anh quý mến nhau người ta mời chè xanh trước, sau đó mới mời rượu. Mời chè xanh thì tôi sẽ lên LLS, còn mời rượi xin anh trôi xuôi về làng tôi để làm vài chén.
Tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu
Ngôn bất đồng tâm bán quá đa.
Có nghĩa là gặp bạn hiền, nghìn chén còn thiếu, mong có dịp cùng anh ngồi đàm đạo trên nền xi măng đình làng Lệ Sơn, thưởng thức mây trời, gió lộng và cảnh sông nước hữu tình của quê anh.
Cảm mến
Tiên gia cát
PS. Hai câu thơ của anh là tuyên ngôn sống của tôi nên tôi rất sướng !
Anh Lương Duy Thắng thân mến,
Quả đúng như anh dự, tôi đến từ Hạ nguồn. Vì cảm kích và yêu mến Lệ Sơn nên hàng ngày tôi đều vô LLS.NET để được giao lưu với làng anh, để theo dõi những sự kiện mà LLS.NET đang truyền tải.
Tôi có đọc đâu đó bát nước chè xanh của anh Lê Hồng Vệ, bát nước chè xanh sóng sánh tình làng nghĩa xóm, nên tôi hiểu rằng làng anh quý mến nhau người ta mời chè xanh trước, sau đó mới mời rượu. Mời chè xanh thì tôi sẽ lên LLS, còn mời rượi xin anh trôi xuôi về làng tôi để làm vài chén.
Tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu
Ngôn bất đồng tâm bán quá đa.
Có nghĩa là gặp bạn hiền, nghìn chén còn thiếu, mong có dịp cùng anh ngồi đàm đạo trên nền xi măng đình làng Lệ Sơn, thưởng thức mây trời, gió lộng và cảnh sông nước hữu tình của quê anh.
Cảm mến
Tiên gia cát
PS. Hai câu thơ của anh là tuyên ngôn sống của tôi nên tôi rất sướng !
Lương Duy Thắng - Đăng lúc: 17/06/2012 09:16
To: Các anh Trương Lưu Cao Lao và Tiên Gia Cát
Hôm nay, quả là một ngày chủ nhật thú vị và đầy ý nghĩa ! Tôi có cảm xúc như đang ngồi trên nền xi măng dưới mái đình làng Lệ Sơn, đàm đạo với các anh- người hạ bạn ( tiếng địa phương của làng tôi chỉ những người ở các làng dưới ), đã đến với làng tôi bằng cái tình, cái nghĩa thâm sâu.
Người xưa có câu : " Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ..." Phải chăng, dù chúng ta chỉ gặp nhau trên Online LLS.net nhưng như đã có duyên tự bao giờ ?
Anh TLCL thân mến ! Không phải khoe khoang, tôi đã viết nhiều bài (cho báo làng tôi và vài tờ báo ngày), nhận được lời bình khen cũng lắm nhưng phải nói rằng, anh là người để lại cho tôi ấn tượng , khiến cho tôi lấy làm cảm kích, hân hạnh và...sướng ! Cám ơn anh.
Anh Tiên Gia Cát à ! Có lẽ anh cũng người Cao Lao ? là tôi đoán vậy. Nếu thế thì quý hóa quá. Cũng xin cám ơn anh luôn, Nhưng mà, anh TGC này, sao anh mời tôi chén chè mà không mời tôi chén rượu nhỉ? Bạn văn và đàn ông cả thì mời nhau chén rượu cho phải phép chứ ! Tôi đọc anh nghe vui câu ca này ( xin lỗi BBT và bạn đọc) :
Làm trai cho đáng nên trai
Mồm thì hôi rượu tay khai mùi...( L )
Xin chào và Cám ơn các anh.
To: Các anh Trương Lưu Cao Lao và Tiên Gia Cát
Hôm nay, quả là một ngày chủ nhật thú vị và đầy ý nghĩa ! Tôi có cảm xúc như đang ngồi trên nền xi măng dưới mái đình làng Lệ Sơn, đàm đạo với các anh- người hạ bạn ( tiếng địa phương của làng tôi chỉ những người ở các làng dưới ), đã đến với làng tôi bằng cái tình, cái nghĩa thâm sâu.
Người xưa có câu : " Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ..." Phải chăng, dù chúng ta chỉ gặp nhau trên Online LLS.net nhưng như đã có duyên tự bao giờ ?
Anh TLCL thân mến ! Không phải khoe khoang, tôi đã viết nhiều bài (cho báo làng tôi và vài tờ báo ngày), nhận được lời bình khen cũng lắm nhưng phải nói rằng, anh là người để lại cho tôi ấn tượng , khiến cho tôi lấy làm cảm kích, hân hạnh và...sướng ! Cám ơn anh.
Anh Tiên Gia Cát à ! Có lẽ anh cũng người Cao Lao ? là tôi đoán vậy. Nếu thế thì quý hóa quá. Cũng xin cám ơn anh luôn, Nhưng mà, anh TGC này, sao anh mời tôi chén chè mà không mời tôi chén rượu nhỉ? Bạn văn và đàn ông cả thì mời nhau chén rượu cho phải phép chứ ! Tôi đọc anh nghe vui câu ca này ( xin lỗi BBT và bạn đọc) :
Làm trai cho đáng nên trai
Mồm thì hôi rượu tay khai mùi...( L )
Xin chào và Cám ơn các anh.
Mã an toàn: 
- Ma làng Lệ Sơn - Câu chuyện: Tiếng gọi nơi không người - Gửi bởi: ha hoa
Bài viết làm tôi nhớ lại thủa nhỏ cũng hay sợ ma - Chạp Họ - Một phong tục đẹp trong đời sống văn hóa ở làng Lệ Sơn - Gửi bởi: tran van
tháng chạp đã vào, tháng chạp họ đã và đang diên ra. Là người con đất Lệ dù ở đâu cũng không thể quên tháng tụ họp để gắn nối tình cảm họ hàng của làng. Đây là một nét đẹp văn hóa đặc sắc mong rằng con cháu đời sau mãi mãi lưu truyền. Tiết trời se lạnh, phụ nữ chuẩn bị... - Danh sách các quan lại, các nhà khoa bảng thời phong kiến và các nhà quản lý, tri thức tiêu biểu con em Làng Lệ Sơn - Gửi bởi: le trong dai
Đề nghị mọi người cứ bổ sung thông tin để sau này tái bản có được đầy đủ chính xác hơn. Còn danh sách hiện đẳng ở đây là từ 2014. Chỉ có ban quản trị trang Langleson.nét mới có quyền chỉnh sửa được còn Đại không chỉnh sửa được mong bà con thông cảm! - Sắc phong Làng Lệ Sơn, hé lộ minh chứng xuất xứ tên chữ của Làng từng gây nhiều tranh cãi - Gửi bởi: van tran
Vệ ơi, bạn là người con ưu tú của làng đó. Bạn làm một việc khiến mọi người phải ngưỡng mộ. Một người trẻ tuổi tài năng và hiếm hoi của làng! - Động Chân Linh và tín ngưỡng cầu mưa của cư dân làng Lệ Sơn - Gửi bởi: van tran
Cảm ơn bạn Vệ đã cho người con đất lệ biết thêm nhiều nét đẹp tâm linh của quê hương. - Sơ đồ gia phả họ Trần, chi họ tại xã Văn Hoá - Gửi bởi: Trần Dũng
Cho tôi số điện thoại anh Trần Phi Hùng, người mà đưa trang phả họ Trần Lệ Sơn để tôi có thể tham khảo - Một số tư liệu để nghiên cứu về quá trình xuất hiện và thay đổi của các địa danh Lệ Sơn Thượng và Lệ Sơn Hạ qua tiến trình lịch sử (Phần 1) - Gửi bởi: Lê Trọng Đại
Thứ tự các hình ảnh( ở bài trên) trên xuống ở các trang chữ Hán nôm có 2 trang 8a và 8b là lấy từ Ô châu cận lục rồi đó là chụp từ ô châu cận lục ở quyển 4 - bản đồ của Dương Văn An rồi bạn đọc nhìn kỹ ở góc bên phải hình 2 trên xuống sẽ thấy chữ Ô CHÂU CẬN LỤC. Đây... - Danh nhân khoa bảng làng Lệ Sơn, niềm tự hào của đất nước - quê hương - Gửi bởi: Lê Chung
Chào quý vị, Bà ngoại tôi là người làng Lệ Sơn. Tôi dự định về thăm làng cùng mấy người bạn. Quý vị có thể hướng dẫn cách đi từ sân bay Đồng Hới hay Tp Đồng Hới về làng Lệ Sơn được không? Trân trọng cảm ơn. - Ký ức về Đình Làng Lệ Sơn - Gửi bởi: Nguyễn Xuân Phước
Lương Duy Thắng hiện nay ở Đà Nẵng, chồng của Tuất ở lê lợi phải không? Đình làng sắp khánh thành rồi
Thống kê
- Đang truy cập: 8
- Hôm nay: 1209
- Tháng hiện tại: 16198
- Tổng lượt truy cập: 4417891
Liên kết làng quê Quảng Bình
Lệ Sơn 2 - www.langleson.com
Làng Cao Lao - www.caolaoha.com
Làng La Hà - www.langlaha.com
Quảng Bình Trẻ - www.quangbinhtre.com
Nhịp Cầu - www.nhipcau.de
Báo Quảng Bình - www.baoquangbinh.vn
Làng Cao Lao - www.caolaoha.com
Làng La Hà - www.langlaha.com
Quảng Bình Trẻ - www.quangbinhtre.com
Nhịp Cầu - www.nhipcau.de
Báo Quảng Bình - www.baoquangbinh.vn
Lương Duy Thắng hiện nay ở Đà Nẵng, chồng của Tuất ở lê lợi phải không? Đình làng sắp khánh thành rồi