Khu vườn Lệ Sơn, ngày hôm qua đâu rồi ?
Đăng lúc: Thứ năm - 03/08/2017 17:11 - Người đăng bài viết: bientap03Ký ức khu vườn rợm mát bóng cây xưa và nay của tác giả Lương Duy Toản với những trăn trở về một nét đẹp làng quê đang bị mai một.
Bài viết cùng tác giả đã đăng:
1. Con bò và bình sữa, nghĩ về Lệ Sơn
2. Bài hát Bông hồng cài áo
KHU VƯỜN LỆ SƠN
Từng đêm nghe tiếng ầu ơi
Giọng ông ru cháu đượm lời đắng cay.
Lời ru khoan nhặt lắt lay.
Giọng khàn với nỗi đau này khàn thêm.
Đầu hiên chếch bóng trăng lên.
Tiếng con chim nhạn lạc miền trời xa.
Canh khuya bốn trẻ hai già
Tiếng ru nhoà tiếng nhạn xa chạnh lòng.
1. Con bò và bình sữa, nghĩ về Lệ Sơn
2. Bài hát Bông hồng cài áo
KHU VƯỜN LỆ SƠN
Từng đêm nghe tiếng ầu ơi
Giọng ông ru cháu đượm lời đắng cay.
Lời ru khoan nhặt lắt lay.
Giọng khàn với nỗi đau này khàn thêm.
Đầu hiên chếch bóng trăng lên.
Tiếng con chim nhạn lạc miền trời xa.
Canh khuya bốn trẻ hai già
Tiếng ru nhoà tiếng nhạn xa chạnh lòng.
Bố tôi kể, năm ông lên 3 tuổi, Bà Nội tôi mất vì một cơn bạo bệnh, mấy chị em bố tôi thật may mắn vì ông nội tôi cho ở nhà với ông mệ cố trong một ngôi nhà nhỏ có vườn cây xanh nơi thôn Phúc Tự, trái tim của của Làng Văn Hoá. Dù lúc đó từ “ô nhiễm” hình như chưa hiện diện, mối quan tâm của gia đình là làm sao ngày hai bữa đủ sắn khoai nhưng được sống và chơi cạnh những hàng cây đầy bóng mát trong những buổi trưa hè, là một hạnh phúc thần tiên của ngày mới lớn.
Ông cố nội tôi lại có một thói quen hơi kỳ lạ kéo dài cả mấy năm. Mỗi ngày, sau bữa ăn trưa, ông ngủ và không muốn các cháu nhỏ quấy rầy. Ông tống hết 4 đứa cháu ra đường và lấy cái tấm tre nè rào ngỏ lại. Bà chị lớn nhất chắc chỉ 11 hay 12 tuổi, đứa em bé nhất không biết đã đủ 2 tuổi chưa? Dĩ nhiên cả bọn lại kéo ra đường, lang thang từ vườn nhà O cu Hoà qua nương mệ Giáo Ý, vô đồng Lã lã vòng xuống đồng Chăm, khám phá thế giới của chim chóc, hoa quả và các trò chơi tự tạo như trọi vụ đánh khăng…đợi khoảng hai tiếng rưỡi sau, Ông thức dậy và mở tấm rào nè cho vào nhà.
Ảnh vườn buởi trĩu quả
Mấy chị em bố tôi coi các khu vườn trong xóm là “sân sau” của mình. Bao nhiêu là kỷ niệm như săn tìm ve sầu, rình trộm giấc ngủ trưa của các đôi vừa mới cưới, thả diều bắt dế, chạy theo xem bầy bò của xóm Lê Lợi húc nhau trên triền hói…Ngày nào cũng vậy, không cười thì khóc, luôn luôn có chuyện để tíu tít kể cho ông mệ nội của mình nghe. Một tuổi thơ tương đối hoàn hảo. Không có tivi, không có IPad Iphone, có các biểu ngữ giăng đầy trên đường làng nhưng không hề thấy sự giả dối, không có sự can thiệp hay quấy rối của thế lực này nọ, người lớn không làm phiền bởi những câu chuyện đại loại như Anh này vừa được làm chức này, chị này ‘chạy ‘được chức kia. Con nít được làm con nít thuần túy, ngây thơ và khóc cười như …con nít.
Thời gian qua mau, các O và Bố tôi ai cũng lớn nhanh và các khu vườn ngày xưa cũng lần lần biến dạng theo xã hội. Sau thời kỳ đổi mới, các bộ óc ưu việt bắt đầu xẻ thịt vườn Lệ Sơn, hân hoan và phấn khởi như các bác nông dân khi được ăn thịt một bò già, một con trâu chết rét lúc gió đông bắc tràn vừa về ngày xưa. Trước hết là những nhà máy ximăng mọc lên tứ phía. Rồi đến các quán cafe, quán nhậu, các nhà hàng nổi trên sông, các tiệm tạp hoá, các quán karaoke… (tiền thuế thu được chắc cũng khá nhiều hay được miễn phí cả cũng không hề biết). Ngạc nhiên hơn cả là vài căn biệt thự khuất kín trong vườn, tường cao che giấu dáng dấp các cậu ấm cô chiêu… con cái các quan chức vừa mới lên ngôi, về quê thăm nội, ngoại khi tết đến hè về, là những xe con mang biển xanh biển đỏ chạy tung bụi mù mịt khắp làng mỗi khi có dịp.
Dù sao, chuyện nhà máy ximăng và 99 ngọn lèn chỉ là chuyện nhỏ…trong các câu chuyện của toàn dân. Khắp nước, toàn dân đào khoáng sản tài nguyên đem bán, tiền kiếm được để mua chứng khoán thì giàu nhưng mà buôn bất động sản lại càng giàu to. Ngay cả mô hình làm ăn trong nền kinh tế định hướng tứ phương này cũng chỉ là chuyện nhỏ, nhưng không ai biết chuyện lớn nó tròn méo ra sao nên khỏi bàn. Vả lại, trách nhiệm và của cải là của toàn dân nên dù có ô nhiễm hay bụi mù thì ráng mà chịu. Bây giờ, chúng ta phát triển bằng cách tận dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên sẵn có nhưng rồi sẽ có ngày cạn kiện, không còn “tiềm năng thế mạnh” để mà hô hào. Một sự thật giống như câu chuyện hái trái ‘Đái mít” ngày xưa. Những trái ngon và thấp thì chúng ta đã ăn hết rồi, còn những trái trên cao khó hái và sâu kia thì để giành cho con cháu mai sau vậy. Đất làm vườn để làm các khu công nghiệp thì nông dân Lệ sơn trở thành người thành thị nửa vời, các bác nông dân sẽ vào các nhà máy làm công nhân với nghề nghiệp không ổn định. Từ chỗ là những người có cuộc sống vững vàng (khi có đất) họ trở nên bấp bênh trên chính quê hương của mình mà không hề nhận báo trước những nguy cơ.
Ảnh những quả ổi đầu mùa chín mọng
Sự biến thái của khu vườn nhỏ được coi như là một chu kỳ phát triển tự nhiên đang sảy ra khắp xã hội. Vì “ngày xưa” hay tại vì một nền văn hóa khác, cô trinh nữ bỗng nhiên có bầu có thể còn chút đàm tiếu…nhưng đây là thời kỳ khác, với vài trăm triệu hay cả tỷ tiền đền bù nông dân Lệ sơn đang đi trước nhân loại vài chục thế kỷ…! Vì thế cũng chẵng có gì là khó nếu ai muốn kiếm một “con gà móng đỏ”, đang được nuôi đầy phía dưới Hạ Trang.
Đi tha hương, dân Lệ kiều hình như cũng bận rộn lắm, phải chạy áp phe suốt ngày, kể cả những lúc lén vợ đi chơi . Không chạy chọt, xin xỏ giấy tờ thì lại phải nhậu nhẹt say xỉn thường xuyên. Cứ như vậy, mà mấy chục năm trôi qua lúc nào không biết và vài chục năm nữa không biết sẽ ra sao?. Một đời sống rất ‘phát triển” trong một văn hóa cũng đang ở mức cao !. Và thế, những khu vườn của tuổi thơ của Bố tôi cứ thế mà lần lượt biến mất; cho đến ngày thế hệ con cái như chúng tôi chỉ biết Quê hương Lệ Sơn là biểu tượng thịnh vượng của các nhà máy và những cây cầu. Thực ra, chắc đến lúc đó thì Bố tôi cũng đã nằm yên dưới 3 thước đất, hy vọng là cùng những xác ve sầu của mùa hè năm xưa. Những khu vườn không còn, cây xanh sẽ chết, ký ức tuổi thơ đã đắp chiếu và quá nhiều hình nộm dật dờ trên mỗi bước đi. Ngay cả danh từ quê hương Lệ sơn, quê cha đất tổ cũng chỉ được chúng tôi dùng để chỉ về một xứ sở xa xăm nào đó./
Đi tha hương, dân Lệ kiều hình như cũng bận rộn lắm, phải chạy áp phe suốt ngày, kể cả những lúc lén vợ đi chơi . Không chạy chọt, xin xỏ giấy tờ thì lại phải nhậu nhẹt say xỉn thường xuyên. Cứ như vậy, mà mấy chục năm trôi qua lúc nào không biết và vài chục năm nữa không biết sẽ ra sao?. Một đời sống rất ‘phát triển” trong một văn hóa cũng đang ở mức cao !. Và thế, những khu vườn của tuổi thơ của Bố tôi cứ thế mà lần lượt biến mất; cho đến ngày thế hệ con cái như chúng tôi chỉ biết Quê hương Lệ Sơn là biểu tượng thịnh vượng của các nhà máy và những cây cầu. Thực ra, chắc đến lúc đó thì Bố tôi cũng đã nằm yên dưới 3 thước đất, hy vọng là cùng những xác ve sầu của mùa hè năm xưa. Những khu vườn không còn, cây xanh sẽ chết, ký ức tuổi thơ đã đắp chiếu và quá nhiều hình nộm dật dờ trên mỗi bước đi. Ngay cả danh từ quê hương Lệ sơn, quê cha đất tổ cũng chỉ được chúng tôi dùng để chỉ về một xứ sở xa xăm nào đó./
Tác giả bài viết: Lương Duy Toản
Từ khóa:
Những tin mới hơn
- Nhớ Tết xưa của tác giả Lương Duy Hoàng (25/01/2019)
- Mùa xuân quê hương, mùa xuân kết nối yêu thương (27/12/2018)
- Chạp Họ - Một phong tục đẹp trong đời sống văn hóa ở làng Lệ Sơn (14/01/2018)
Những tin cũ hơn
- Ngủ ngon em nhé (18/11/2016)
- Hoài niệm tuổi thơ (06/07/2016)
- Về đời thường (14/06/2016)
- Tiếng chuông chùa Vĩnh Phúc (25/04/2016)
- Văn hóa hồn quê (07/04/2016)
- Tục bắt cheo đám cưới xưa ở Lệ Sơn (25/02/2016)
- Những bức ảnh tuyệt đẹp về Sông Gianh (04/01/2016)
- Bài thơ cuối cùng của nhà giáo Lê Ngọc Mân (14/08/2015)
- Về miền Tây (27/08/2015)
- Thăm Rắc Lây (26/06/2015)
Ý kiến bạn đọc
Lê văn Toàn - Đăng lúc: 15/08/2017 23:39
Minh vừa rồi về quê thấy vậy buồn lắm chứ nhưng chỉ thở dài thôi không thể làm gì hơi được
Minh vừa rồi về quê thấy vậy buồn lắm chứ nhưng chỉ thở dài thôi không thể làm gì hơi được
Nguyễn Khang - Đăng lúc: 03/10/2013 09:22
Bão đi qua, cây cối chết hết. Đây là dịp để bà con cải tạo triệt để vườn cây ăn quả.
Cây nào có kinh tế thì mần, còn lại chặt hết. Không để rậm rạp như bây giờ. Bão đi qua là để bà con quy hoạch lại vườn cây. Tui thấy toàn tre và chuối ?Nên chăng trồng cây giò đó hiệu quả hơn ?
Bão đi qua, cây cối chết hết. Đây là dịp để bà con cải tạo triệt để vườn cây ăn quả.
Cây nào có kinh tế thì mần, còn lại chặt hết. Không để rậm rạp như bây giờ. Bão đi qua là để bà con quy hoạch lại vườn cây. Tui thấy toàn tre và chuối ?Nên chăng trồng cây giò đó hiệu quả hơn ?
Biên thùy - Đăng lúc: 06/01/2013 20:45
Bài này đáng đọc và đáng suy ngẫm, chạy theo mô hnhf nào không biết, nhưng tiềm năng và lợi thế quê ta thấy rõ, cái này nên đầu tư hơn để lệ sơn:
Cam ngon xoài ngọt vàng cam trại, ong lạc đường bay rộn bốn phương
Bài này đáng đọc và đáng suy ngẫm, chạy theo mô hnhf nào không biết, nhưng tiềm năng và lợi thế quê ta thấy rõ, cái này nên đầu tư hơn để lệ sơn:
Cam ngon xoài ngọt vàng cam trại, ong lạc đường bay rộn bốn phương
v - Đăng lúc: 27/12/2012 09:35
Đọc mấy bài viết của anh trong đó có bài: Khu vườn Lệ Sơn, ngày hôm qua đâu rồi ? chợt liên tưởng đến khu vườn của làng Lệ Sơn, cùng với Tre, Cau thì Cam, Bưởi là 2 loài cây góp phần tạo nên nét đặc sắc của vườn làng ta. Thế nhưng ở trong cây cam, bưởi lại có sâu, những con sâu nó gặm nhấm cây cam, bưỏi, làm hư hại mất nét đặc sắc của làng. Có lẽ phải loại trừ hết sâu, có như thế mới không còn: "một xứ sở xa xăm nào đó". bài viết hay, nhưng nó lại gợi lên nổi buồn cho nhưng người con yêu quê, thức tĩnh những ngưòi xa dần nét truyền thống của làng.
Đọc mấy bài viết của anh trong đó có bài: Khu vườn Lệ Sơn, ngày hôm qua đâu rồi ? chợt liên tưởng đến khu vườn của làng Lệ Sơn, cùng với Tre, Cau thì Cam, Bưởi là 2 loài cây góp phần tạo nên nét đặc sắc của vườn làng ta. Thế nhưng ở trong cây cam, bưởi lại có sâu, những con sâu nó gặm nhấm cây cam, bưỏi, làm hư hại mất nét đặc sắc của làng. Có lẽ phải loại trừ hết sâu, có như thế mới không còn: "một xứ sở xa xăm nào đó". bài viết hay, nhưng nó lại gợi lên nổi buồn cho nhưng người con yêu quê, thức tĩnh những ngưòi xa dần nét truyền thống của làng.
Mã an toàn: 
- Gửi con gái Mẹ - Gửi bởi: Hung Lan
Mệ Phương còn khỏe không chi Hồng ?
Bài thơ hay đáo để, đọc mà nước mắt chảy dài. - Lê Đình Khôi; Quê hương là nơi con nước "chở che con đi..." - Gửi bởi: Lê Trọng Đại
Bài viết rất là một lời tri ân với cụ Lê Đình Khôi người đã có những hành động đẹp đóng góp cho cộng đồng cư dân Lệ Sơn ở Hà nội và quê hương và cũng phần nào nói lên được cái tâm của một người con Lệ Sơn đáng kính đối với quê hương. Cảm ơn chú Vệ và Ban biên tập báo... - Thông báo về việc mời tham gia Ban điều hành, Ban quản trị trang tin - Gửi bởi: Luong Van Duc
Gửi bài viết web làng Lệ Sơn
Kính thưa ban biên tập website làng Lệ Sơn,
Tôi xin tự giới thiệu là con cháu Làng Lệ Sơn.
Vừa qua, đọc báo Dân Trí, được biết thông tin về anh Cao Quang Cảnh, người con làng Lệ Sơn, hiện bị bệnh u não. Thấy rất... - Ma làng Lệ Sơn - Câu chuyện: Tiếng gọi nơi không người - Gửi bởi: ha hoa
Bài viết làm tôi nhớ lại thủa nhỏ cũng hay sợ ma - Chạp Họ - Một phong tục đẹp trong đời sống văn hóa ở làng Lệ Sơn - Gửi bởi: tran van
tháng chạp đã vào, tháng chạp họ đã và đang diên ra. Là người con đất Lệ dù ở đâu cũng không thể quên tháng tụ họp để gắn nối tình cảm họ hàng của làng. Đây là một nét đẹp văn hóa đặc sắc mong rằng con cháu đời sau mãi mãi lưu truyền. Tiết trời se lạnh, phụ nữ chuẩn bị... - Danh sách các quan lại, các nhà khoa bảng thời phong kiến và các nhà quản lý, tri thức tiêu biểu con em Làng Lệ Sơn - Gửi bởi: le trong dai
Đề nghị mọi người cứ bổ sung thông tin để sau này tái bản có được đầy đủ chính xác hơn. Còn danh sách hiện đẳng ở đây là từ 2014. Chỉ có ban quản trị trang Langleson.nét mới có quyền chỉnh sửa được còn Đại không chỉnh sửa được mong bà con thông cảm! - Sắc phong Làng Lệ Sơn, hé lộ minh chứng xuất xứ tên chữ của Làng từng gây nhiều tranh cãi - Gửi bởi: van tran
Vệ ơi, bạn là người con ưu tú của làng đó. Bạn làm một việc khiến mọi người phải ngưỡng mộ. Một người trẻ tuổi tài năng và hiếm hoi của làng! - Động Chân Linh và tín ngưỡng cầu mưa của cư dân làng Lệ Sơn - Gửi bởi: van tran
Cảm ơn bạn Vệ đã cho người con đất lệ biết thêm nhiều nét đẹp tâm linh của quê hương. - Sơ đồ gia phả họ Trần, chi họ tại xã Văn Hoá - Gửi bởi: Trần Dũng
Cho tôi số điện thoại anh Trần Phi Hùng, người mà đưa trang phả họ Trần Lệ Sơn để tôi có thể tham khảo
Thống kê
- Đang truy cập: 2
- Hôm nay: 2118
- Tháng hiện tại: 38105
- Tổng lượt truy cập: 4555714
Liên kết làng quê Quảng Bình
Lệ Sơn 2 - www.langleson.com
Làng Cao Lao - www.caolaoha.com
Làng La Hà - www.langlaha.com
Quảng Bình Trẻ - www.quangbinhtre.com
Nhịp Cầu - www.nhipcau.de
Báo Quảng Bình - www.baoquangbinh.vn
Làng Cao Lao - www.caolaoha.com
Làng La Hà - www.langlaha.com
Quảng Bình Trẻ - www.quangbinhtre.com
Nhịp Cầu - www.nhipcau.de
Báo Quảng Bình - www.baoquangbinh.vn
Vvừa rồi có dịp về quê thấy vậy buồn lắm chứ nhưng chẳng biết làm gì hơn. Đúng là khổ cho quê mình quá, rào nước mội bị đánh mất rồi, con cá con tôm, con dam nuôi con người lệ sơn lớn lên qua nhiều thế hệ nhưng giờ này ô nhiễm, cạn kiệt, con chắt chắt giờ có ai dám ăn đâu, thật não lòng.