Nhất quỷ nhì ma, thứ 3 học trò Phúc tự (Phần I)

Ký ức vụn của tác giả Lương Duy Thắng về xóm nhỏ Phúc tự xưa
Bài viết cùng tác giả đã đăng:
1. Làng vườn Lệ Sơn
2. Hoa khôi lầm lạc hay lời sám hối muộn màng
3. Một lần đi đốt than củi lèn ở Hung Tắt
4.Ký ức về chùa Phúc Tự
5.Tản mạn về Thôn Phúc Tự làng Lệ Sơn, một mảnh đất nhân văn

 

"Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người"…
(Thơ Đỗ Trung Quân)

 
Thời thơ ấu, có biết bao nhiêu kỉ niệm ghi dấu ấn không bao giờ phai nhạt, dù mỗi khi nhớ lại ta vẫn thoáng chút ân hận vì có khi đã làm cho cha mẹ và xóm giềng phiền lòng…Thôi thì, âu cũng là những trò ghịch ngợm của những kẻ "trẻ người non dạ", đứng thứ 3 sau quỷ và ma.

 Tôi xin kể lại 1 vài kỉ niệm vui vui:

Chuyện thứ nhất là đặt thơ, vè: Có khi là những sáng tác tập thể lúc đi chăn bò, đi tắm sông.v.v.., có khi là sáng tác cá nhân (trong đó có cả tôi). Loại sáng tác mang tính trẻ con bình dân này rất dễ thuộc và nhanh chóng được truyền khẩu. Cho đến tận bây giờ, trên 40 năm có lẻ mà tôi vẫn còn nhớ như in câu chuyện sau đây:

Hồi còn Hợp tác xã nông nghiệp, xóm Phúc tự và 1 phần xóm Hậu miệu là 1 đội sản xuất, với tổng số 28 hộ. Hàng ngày, được chứng kiến bà con đi đồng, đêm về họp đội xét công điểm, hay những lần chia hoa lợi ở sân kho hợp tác, đều thường xuyên nhắc đến tên các ông hay bà chủ hộ. Bởi vậy mới có chuyện sắp xếp tên các chủ hộ sao cho đọc lên nghe xuôi tai nên mới có 1 bài vè như thế này. (Tôi xin phép bà con người còn sống và người đã mất ghi lại bài vè có thật này):

 
"Thạch, Bồ,Tài,Tại, Lự, Liêu, Lương
  Ả, Hến, Tình, Nguyên, Ý, Mại, Tường
 Xương, Tương, Trân, Nhuận, Diễm Qúy, Mô
 Trác, Chế, Cầm, Khâm, Yến, Túc, Cầu"

Trong Hợp tác xã bấy giờ có o Hồng là 1 thanh nữ khoẻ mạnh, năng nổ, có văn hoá lớp 7 và cũng có chút nhan sắc nên được Hợp tác tin tưởng và lãnh đạo thôn, xã có ý đào tạo nhưng rồi cô yêu và lấy thầy Kiệu người dưới Quảng trạch lên dạy học ở Lệ sơn. Bà con đặt vè như sau:
 
Hợp tác ta ra công đào tạo
O Thu Hồng con cụ Hào Tao
Nhưng rồi chẳng được  bao lâu
Cô theo thầy Kiệu xuôi về Quảng Trung"

Kể cả tên của bí thư Đảng uỷ xã các nhiệm kỳ cũng được lũ trẻ chúng tôi sắp xếp thứ tự theo nhiệm kỳ thành vè như sau:
 
 "Lôi đi, Trì lại, Quăng (Quang) vào, Hốt ra''
 
(Lôi, Trì, Quang, Hốt  là tên của các đồng chí bí thư xã qua các giai đoạn đó).

Thưa cư dân mạng langleson.net, ở quê mình còn nhiều, nhiều lắm chuyện "trối" (nghịch hay quậy cũng vậy) của lũ trẻ chúng tôi. Gom tất cả những câu thơ, câu vè dân dã như thế cũng đủ để nói rằng quê ta tuy nghèo nhưng đời sống tinh thần cũng phong phú lắm đấy chứ. Cũng có thể vì thế nên ai xa quê cũng canh cánh trong lòng bao nỗi nhớ. Nhưng "ăn ít no lâu" xin hẹn lần sau lên mạng tiếp tục, nếu bà con không chê tui "tám" quá.

Tác giả bài viết: Lương Duy Thắng