Câu đố - Một di sản văn hóa dân gian độc đáo của làng Lệ Sơn (Phần 3/4)

Thứ ba - 17/12/2013 21:16
|In ra
|Đóng cửa sổ này

Làng Lệ Sơn ngày xưa có nhiều sinh hoạt cộng đồng như: Lợp nhà tập thể, đi nơm cá tập thể, đi săn tập thể, bửa cau tập thể…Chính những sinh hoạt tập thể đó đã nãy sinh một nền văn nghệ dân gian rất phong phú, độc đáo. Đó là những câu hò đối đáp giàu chất nhân văn và trí thông minh của dân làng. Trang báo trân trọng giới thiệu bài viết của tác giả Lê Ngọc Mân, do chủ biên địa chí Làng Lệ Sơn Lê Ngọc Đại chỉnh lý.

Bài viết phần 1,2 đã đăng:
1. Câu đố - Một di sản văn hóa dân gian độc đáo của làng Lệ Sơn (Phần 1/4)
2. Câu đố - Một di sản văn hóa dân gian độc đáo của làng Lệ Sơn (Phần 2/4)

45. Bảy thằng dọc đất ngang trời
Cùng đồng khiết cốt đem lời gần xa
Tiếng lành đồn xa, tiếng dữ đồn xa
Ngoài là ích quốc trong là lợi dân
(Dây thép)

46. Lăn tăn như tít nhiều chân
Nặn nề chẳng quảng xa gần quảng chi
(Tàu hỏa)

47. Rương vàng khóa thắt líu lo
Đố tay học trò mô mở được ra
(Kén tằm)

48. Lưng đi trước bụng đi sau
Đầu ở trên mắt ở dưới
(Cổ cẳng)

49. Song song đôi mạn thuyền rồng
Khi chị ngồi lại búp liền mở ra
(Dệt vải)

50. Cấy xi bọ giởi con ăn
(Cái vụ)

51. Cây săng cành tre, cây me, đuôi đá
(Cần dàng bò)

52. Khi xưa phong gấm áo là
Kêu rồi tan tát như hoa giữa đường
(Phong pháo)

53. Chặt đuôi thì biết tay anh
Chặt đầu thì quả trên cành cây cao
Để nguyên đuôi vẹn với đầu
Lanh đanh mặt nước chẳng bao giờ chìm
(trự nổi)

54. Một mẹ sinh được nhiều con
Đứa nào cũng được vuông tròn vẻ vang
Khôn ngoan vẹn cả đôi đường
Hiền thì đánh mẹ nên mang hỏa hình
(Ốống diêm)

55. Ngựa kia ngựa chẳng có lông
Nó chạy lồng bồng ở bãi bờ xa
Cây kia cây chẳng có hoa
Rể mọc đầu đọt, lá ra cạnh sườn
(thuyền và buồm)

56. Xenh xenh, đỏ đỏ, vàng vàng
Bắc cầu địa lí nằm ngang trửa trời
(Cầu vòng)

57. Đường đi ba ngõ, mặt đỏ dầy dầy
Ăn ba nhành cây, để nuôi người sống
(Cái bếp)

58. Không son mà đỏ, không gõ mà kêu, không kều mà rụng
(Mặt trời, sấm, mưa)

59. Tổng phổng tầm phong trong lông ngoài thịt
(Lỗ mũi)

60. Chặt không đứt, bứt không ra, đốt không cháy
(Cái bóng)

61. Sừng sững mà đứng giữa trời
Ai xô chẳng bổ nghìn đời tươi xanh
(Lèn)

62. Hai tay ôm lấy hai sừng
Khi vui muốn nắt, khi buồn nhổ râu
(Bào)

63. Enh sinh trước thì ngắn, em sinh sau thì dài
(Mi và râu)

64. Mồm bò, không phải mồm bò, mà mồm lại bò
(Con ôốc)

65. Một thằng Làng Trình mà rinh hòn đá
Hai thằng Kẻ Xạ đi trước chận đàng
Một thằng Lâm Lang đi sau múa gậy
(Con trâu)

66. Cái gò bên sông có bông không trái
Cái gò bên bãi có trái không hoa
Cái gò ở nhà có hoa không rể
(Lau, sung và đèn)

67. Mình em không thiếu không thừa
Chín vàng ngon ngọt rất vừa lòng anh
(quả Đu đủ)

68. Cảnh hồ xanh là cảnh hồ tươi tốt
Cảnh hồ vàng là cảnh hóa mụ thơm tho
(Củ hành)

69. Trên lôông dưới lông túi chôồng nhau
(Mí mắt)

70. Mình dài thườn thượt lạ chưa
Trời nắng mặc áo, trời mưa cởi trần
(Trào phơi áo)

71. Cây suôn thuột luột
Lá tuốt nàng ba
Mẹ đẻ con ra
Bướm rơi xuống đất
(Buồng cau)

72. Tùm hum như của chị mi đó
Thò lò như của anh mi đây
Đi đông về tây
Lại rúc vào chổ đó
(Con rùa)

(Còn nữa ...)

Tác giả bài viết: Sưu tầm và biên soạn: Lê Ngọc Mân - Chỉnh lý và giới thiệu: Lê Trọng Đại

Làng Lệ Sơn - xã Văn Hóa - huyện Tuyên Hóa - tỉnh Quảng Bình

Câu đố - Một di sản văn hóa dân gian độc đáo của làng Lệ Sơn (Phần 3/4)