Chuyện Kiều xứ Lệ (Phần 1)

Bài thơ truyền miệng, ra đời vào đầu những năm 50 thế kỷ trước (dựa vào tình tiết trong câu chuyện). Tác giả có thể là người Lệ Sơn hay vùng phụ cận vẫn chưa tìm ra. Thấy ngồ ngộ và nhiều điểm lý thú, xin nghi lại theo lời đọc của cụ bà Phạm Thị Kính (Mệ Quảng) - 81 tuổi, hiện ở Tây Nguyên, tháng 10/2013.
Chuyện làng tôi có tên O Bưởi
Tuổi cặp kè mười tám đôi mươi
Nước da O dư[1] ngọc
Học một hiểu mười
Tính hiền hậu dư con chim rú [2]
Mái tóc xinh xinh nụ cười chỉ đỏ [3]
Mở hàm răng trắng ngọc như hoa cau
Áo nâu non khăn vải chít đầu
Mấy chú lính Cụ phải nghiêng mình bên ruộng lúa
Áo the trắng, quần đen tóc bồng mái rú [4]
Cậu học sinh rơi sách giữa mít- tinh
Còn về bên cha mẹ gia đình
Chỉ được một mình O là gái
Nhà vào bậc trung nông hạng trổi
Ngày ba tháng tám đủ ăn
Nhưng cả nhà chỉ có một băn khoăn
Lực chọn mãi chưa ra chàng rể
Mà O Bưởi thì nào đâu có ế
Năm bảy nơi ngấp nghé rập rình
Trong số người chọn được ba anh
Công tác giỏi học hành đều khá
 
Anh Hiển dưới thôn làm nghề y tá
Dáng con người thanh thả có duyên
Nhà vừa giàu lại làm thuốc sẵn tiền
Thường qua lại thuốc men chạy chữa
 
Rồi anh Bàn làng bên làm cán bộ xã
Dáng con người cứng rắn thông minh
Đi sát dân thấu hiểu tình hình
Toàn xã ai ai đều nhắc nhớ
 
Người thứ ba là anh Hải Tổ
Tính vừa vui lại có tinh thần
Tình nguyện năm lần trật Vệ Quốc quân
Anh ứng cử vào Tập đoàn hoạt động
Vụ cấy vụ cày bắp khoai lúa giống

Lo ngày đêm xây dựng tập đoàn

Cả ba người là một mớ hoang mang
Không biết chọn lấy ai chọ tiện?

Bà có ý tán thành anh Hiển
Ông ý chừng tán phục anh Bàn
Nghĩ ngày mùa hạt lúa cây rơm
Chừng lại muốn tán thành anh Hải Tổ
Còn O Bưởi thì càng suy càng khó
Vì cả ba đều có cảm tình
Phục anh Bàn ở cái đức hy sinh
Thương anh Tổ gia đình trung hiếu
Vẫn cặm cụi ngày đêm hoạt động
Trong gian nan vẫn vững như đồng
Phục anh Bàn ở cái đức bao dung
Nhớ giọng nói một đêm trăng trò chuyện

O lại bâng khuâng nghe qua anh Hiển
Ưa con người ăn nói dịu dàng
Nhớ những ngày mẹ ốm thuốc thang
Anh tận tụy ngày đêm săn sóc
Anh lại có cái đàn mang theo túi thuốc
Nhớ đêm trăng dạo khúc Thiên thai
Hể tiếng lòng vang vọng bên tai
Là O bưởi than dài thở ngắn

Còn Hải Tổ tình xưa đã mặn
Phận sớm trưa gánh lúa đỡ cày
Nhớ một ngày vắng mặt lâu ngày
Gặp lại anh tỏ ra nhiều trách móc

Hò rằng:

“Quen nhau từ thuở chăn bò
Đêm khuya gánh nặng qua đò mưa giông
Nhớ nhau như cải nhớ bông
Như tằm nhớ kén như đồng nhớ trâu
Nhớ đây vui buổi yêu cầu,
vui đêm rước đuốc   ai đâu nhớ mình”
O bưởi nghe cũng tinh
Liền đáp lại cho tình khỏi lỡ.

Hò rằng:
“Quen nhau từ thuở chưa nở trái đào  ,
Nhà đây nhà đó cách một hàng rào
Vắt   xôi qua cửa sổ ai nở lòng quên nhau”

(Còn nữa )

[1] Bài thơ truyền miệng, ra đời vào đầu những năm 50 thế kỷ trước (dựa vào tình tiết trong câu chuyện). Tác giả có thể là người Lệ Sơn hay vùng phụ cận vẫn chưa tìm ra. Thấy ngồ ngộ và nhiều  điểm lý thú, xin nghi lại theo lời đọc của cụ bà Phạm Thị Kính (Mệ Quảng) - 81 tuổi, hiện ở Tây Nguyên, tháng 10/2013. Bà con có phát hiện được tác giả là ai xin thông tin lại. Riêng tựa đề thì Lai Văn Thế giật tít cho hot để câu khách. Xin lỗi tác giả vì không biết tên thật bài thơ là gì
[2] Dư: Như
[3] Rú: Rừng
[4] Cười mím môi, nhìn như đường chỉ màu đỏ
[5] Một kiểu tóc được tạo hình như hai quả đồi bằng nhiều cái kẹp tăm, có một cái kẹp to bản ở mái to nhất
[6]  các buổi diễu hành, cổ động vào ban đêm
[7] “nở trái đào”: cách nói hình tượng cho việc dậy thì của con gái

Tác giả bài viết: Lại Văn Thế