Gửi bài viết qua email
In ra
Lưu bài viết này

Động Chân Linh và tín ngưỡng cầu mưa của cư dân làng Lệ Sơn

Đăng lúc: Thứ hai - 04/06/2012 02:09 - Người đăng bài viết: bientap02

Trang tin trân trọng giới thiệu đến bạn đọc bài nghiên cứu về Động Chân Linh của tác giả Lê Hồng Vệ, một nét đẹp trong văn hóa tín ngưỡng của Làng Lệ Sơn; xã Văn Hóa; huyện Tuyên Hóa; tỉnh Quảng Bình.

Tác giả: Họa sỹ Lê Hồng Vệ

Nói đến Quảng bình, không ai không không nhắc đến tên làng Lệ sơn, bởi nó không những sớm nổi danh về khoa bảng cử nghiệp thời phong kiến, mà còn ẩn chứa nhiều huyền thoại và bí ẩn trong đời sống tâm linh của người dân nơi này.

Những tín ngưỡng về văn hóa dân gian ấy, đã tồn tại hàng trăm năm trên vùng đất huyền thoại, nghe qua có vẻ như thần thánh hóa câu chuyện, nhưng nó lại là cả một câu chuyện có thật trong đời sống nông canh của dân làng. Vùng đất vốn coi trọng những nét đẹp dân gian, như 99 chóp núi sừng sững soi bóng xuống dòng Linh Giang ngàn đời bất biến chảy qua làng về biển.

Toàn cảnh quê hương xứ Lệ, nơi có nhiều câu chuyện huyền thoại mà VTV2 đã làm phóng sự

ĐÔI BỜ SÔNG GIANH - CLIP

Lệ Sơn là vùng đất non nước hữu tình. Lưng dựa vào núi vững chãi, ngực chắn sóng nước sông Gianh. Một vùng đất giàu bản sắc của những câu chuyện gắn với những “linh viên hồ, hang đá mụ trằn, hố trời đào ngọc và lèn khum bí ẩn”. Mảnh đất này còn lưu truyền mãi những câu chuyện huyền thoại và bí ẩn trong đời sống tâm linh. Câu chuyện đang nhắc đến sẽ giúp bạn đọc hiểu thêm về vùng đất vốn được coi là địa linh nhân kiệt của xứ Quảng. Mang trong mình nhiều trang sử tâm linh huyền bí, nó đã gắn liền với sự mưu sinh qua nhiều thế hệ của cư dân trước đây, những câu chuyện từ ngàn xưa cứ vọng về ấy, đã góp nên một vùng văn hóa nhiều bản sắc trong dòng chảy của thời đại mới. Dù ngày nay đã không còn tổ chức cầu mưa khi khô hạn ảnh hưởng đến mùa màng của dân làng như trước đây. Nhưng còn đó, vùng đất thiêng đã in đậm trong tiềm thức của dân làng Lệ sơn với những giá trị tín ngưỡng cần được tôn vinh.

Sông Gianh hiền hòa chở những con thuyền xuôi ngược

Động Chân Linh 眞靈洞 hay có tên gọi dân gian 仙女眞靈 Chân linh tiên nữ, nằm ở hướng tây đầu làng Lệ sơn. Nơi đây được đánh dấu như sự phân ranh địa giới hành chính với xã Châu Hóa. Nối tiếp với dãy Trường sơn hùng vĩ, động Chân linh nằm trong hòn núi đá vôi, nhô vẹm ra khỏi mặt nước ngằn ngặt một màu xanh lục thủy. Ai đã một lần trên tàu đi qua, hay trên chuyến đò xuôi ngược, đều không khỏi trầm trồ bởi tạo hóa đã cắt một lát sắc vào núi in trên mặt nước thẳm xanh. Thiên nhiên kỳ thú là vậy, còn trong tín ngưỡng dân gian thì nó ẩn trong mình cả câu chuyện dài bí ẩn khó trả lời của mảnh đất này .

Trong chiến tranh, thuyền của hải quân đã vào đây lánh những trận bom của kẻ thù

Cách ga tàu Lệ sơn khoảng gần 200m, cuối đốt hầm số 5 tính từ Hà nội vào Nam. Động Chân Linh hướng mặt ra bờ sông rộng thoáng. Cách mặt nước chừng 70m, động được xây một ngôi đền nhỏ phía trước. Đây là nơi được coi tối linh từ, để nhân dân vọng bái đối với đức Bà Tiên , người đã thay trời làm mưa trong những năm hạn hán kéo dài để nhân dân được no cơm ấm áo.

Chuyện rằng: Từ xa xưa, vùng đất nông canh xứ Lệ chỉ dựa vào một thứ duy nhất để canh tác; đó là nhờ trời, những năm mưa thuận gió hòa, người dân nơi đây khấp khởi khi cây lúa trĩu bông, cành cây trĩu quả, cây cối xanh ngắt màu xanh. Để tỏ lòng thành biết ơn trời đất đã giúp đỡ nuôi sống dân làng. Một vài Cụ cao niên có con cháu đề huề và được dân làng tín nhiệm đã thay mặt cho cả cộng đồng làng sắm lễ, ngược lên phía đầu làng nơi đền Bà tiên, có động xuyên lên đỉnh chóp để kính bái tạ lễ.

"Lèn" đứt chân, nơi có Chân Linh động

Không biết lưu truyền từ bao giờ, trong những năm tiết trời khô hạn kéo dài. Những lúc trời động, từng đám mây vần vũ trên đỉnh các núi, cây cối lặng im. Thì chỉ duy nhất trên chóp động Chân linh cây cối nghiêng ngả, gió thổi vòng xoáy ào ạt. Bầu trời nơi đây quang quẻ sáng lên. Những lúc ấy, các Cụ nói rằng: Tiên đang đi về động.

Vậy là trong thăm thẳm xa xôi nhất tâm thức của dân làng. Đây được coi là cỏi thiêng để dân làng cầu chung cho cả cộng đồng “ mơ được ước thấy”. Vào những năm hạn hán kéo dài. Dân làng không cày cấy được vì không có nước. Nỗi lo sợ của mỗi một con người trong làng, lại bùng lên sự ảm đạm của không khí thiếu thốn hiện hữu. Những lúc như vậy, các Cụ cao niên lại nhóm họp để tế vật, chọn ngày lành hóa một con chó cùng hương đăng lên đền Bà để cầu đảo. Tại đây, khi van vái Bà xong, các Cụ buộc đầu chó trước cửa động, để mong Bà cho mưa xuống tẩy uế nơi chốn trang nghiêm. Do nhiều lần cầu đảo linh nghiệm. Các Cụ buộc chặt đầu chó vừa phải, để mưa cuốn đi, nghĩa là đủ nước cày cấy. Chỉ một vài ngày sau. Trời mưa xối xả, đồng trên ruộng dưới tràn nước, cuộc sống sinh sôi lại nảy nở trở lại. Các Cụ lại lễ vật lên để tạ ơn Bà.

"Bê tông hóa" đã được kiên cố để lấy nước về

Với dân làng Lệ Sơn ngày nay, họ đã không còn trông lên phía tây ấy để cầu trời cho mưa xuống nữa, bởi dân sinh đã trị được thủy. Dòng chảy bê tông đã giải quyết thay cho sự cầu đảo ngày xưa. Nhà máy đã và đang mọc lên. Hói chánh đang có đề án xây dựng để dự trữ lưu lượng nước đủ tưới. Nét văn hóa tín ngưỡng dân gian, mang tính cộng cầu cao đã dần chìm sâu vào quên lãng và chỉ còn đọng lại trong câu chuyện kể ngày xưa. Hình ảnh Bà tiên đang dần lu mờ trong sự nhận thức xã hội làng, khi khoa học kỹ thuật đã kịp giúp sức cho con người. Dù chưa có công trình khảo cứu xếp hạng của nhà nước, dù chưa ai được một lần gặp Bà tiên của chúng ta. Nhưng trong tâm hồn lẫn trong kho tàng lịch sử và văn hóa dân gian của Lệ Sơn, di tích tín ngưỡng dân gian ấy "đã được xếp hạng" mãi mãi chốn động linh thiêng huyền thoại này. Mãi mãi là như vậy.

Dù làng quê có đổi thay đến đâu trong tư duy lẫn hành động, thì Bà tiên của làng Lệ sơn vẫn còn ở đấy, động Chân linh mãi mãi là nơi Bà đang thay trời hành đạo nơi đây. Bà đang tiếp tục phù trì cho dân làng tránh khỏi những tai ương, của những cái mới đang về mang theo những tích cực và không ít tiêu cực. Bà đang trấn giữ và lưu lại cho dân làng Lệ sơn những câu chuyện về truyền thống đạo đức, tấm lòng ăn ở thủy chung có trên có dưới của làng có từ ngàn xưa. Bà đang cố gắng xua đuổi "tà ma" để cho dân làng đoàn kết, con cháu học hành đỗ đạt trở về xây dựng quê hương trong sự nghiệp đổi mới. Bà đang nhắc nhở dân làng phát huy những giá trị văn hóa giàu bản sắc để ứng phó khi đời sống mới đang về...

Tác giả bài viết: Lê Hồng Vệ

Từ khóa:

Lê Hồng Vệ

Đánh giá bài viết

Những tin mới hơn

+ Xem phản hồi - Gửi phản hồi

Ý kiến bạn đọc

van tran - Đăng lúc: 09/12/2018 22:25
Cảm ơn bạn Vệ đã cho người con đất lệ biết thêm nhiều nét đẹp tâm linh của quê hương.

Nhím Tây Nguyên - Đăng lúc: 24/06/2015 04:05
Anh Vệ ngày xưa còn đi học hay sợ ma mà nay viết về DTLS, phong cảnh quê mình hay thế. Anh Vệ còn nhớ không ,ngày xưa anh học chung với anh trai em , khi vô rào nước mội, anh trai em đi hái lá ngút, em nhát ma, anh Vệ sợ hết hồn,chạy không kịp.... mặc đồ. Nay a Vệ và gđ ở đâu, hai bác còn khỏe không anh?

Bạn dọc - Đăng lúc: 21/06/2015 07:34
Bài viết khá hay song chú Vệ cần đính chính lại thông tin sau: "Động Chân Linh 眞靈洞 hay có tên gọi dân gian 仙女眞靈 Chân linh tiên nữ" đay là một sự nhầm lẫn vì Chân linh tiên nữ là nói về bà tiên trong truyền thuyết - là con gái của Ngọc Hoàng thượng đế, bà được phong làm "Chân Linh động chủ" cai quản 3000 cảnh đẹp ở khu vực này và giữ quyền phong vũ cho làng Lệ Sơn. Do đó dân làng Lệ Sơn xưa lập miếu thờ bà tiên này ở trên núi. Năm 2013 chính quyến chính quyền xã đã cho xây đường lên và dựng lại ban thờ trên núi nơi cách mặt nước chừng 70-80 mét.
Thông tin thứ hai

Sông Gianh - Đăng lúc: 14/06/2015 05:09
Trên cả tuyệt vời, Lê Hồng Vệ bạn tôi.

Mai Thị Lệ Thu - Đăng lúc: 17/03/2013 03:13
Bài viết đặt ra nhiều vấn đề về tín ngưỡng cầu mưa của cư dân, Động Chân Linh có thiêng không, có điều gì huyền bí không, cần giải mã thêm. Đây là chủ đề hay, bài viết đã được đăng nếu không đưa vào mục công bố tác phẩm thì sẽ có giải ngay. Mong có nhiều bài viết khai thác theo hướng này

1, 2 Trang sau

Nội dung

Mã an toàn:

BÌNH LUẬN MỚI NHẤT

Lời giới thiệu công trình Địa chí Làng Lệ Sơn - Gửi bởi: Lê Trọng Đại
Trả lời ý kiến đề xuất của bạn Lê Quang Đạt. Việc in sách đủ để phát cho mỗi gia đình người Lệ Sơn 1 quyển là không dễ vì giá thành sách chỉ tính riêng giấy mực thủ tục giấy phép xuất bản xuất bản mỗi cuốn đã 160.000 đồng, để in đủ thì phải 4000 quyển như vậy riêng tiền...
Nghề hay: Trồng cỏ nuôi bò một hướng đi tích cực chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp nông thôn - Gửi bởi: Phạm Thị Thuỳ
Đọc được bài hay quá. Một số kiến thức rất bổ ích. Tuy nhiên, tôi có việc rất mong được anh hỗ trợ: Anh có định mức nào, hay kinh nghiệm về chi phí sản xuất 1 ha trồng cỏ không anh (giống, phân bón, nhận công, tưới tiêu...). Anh có có thể cho tôi xin được không. Hiện...
Lệ Sơn - Làng theo đạo học - Gửi bởi: Lương Xuân Trường
Mình tình cờ đọc lại bài viết của mình ở đây. (bài vết cũng tám năm trước rồi) đọc bình luận của bạn Lâm Phương, chuyện bạn đánh giá thế nào là quyền của bạn. Chỉ có điều một thông tin bạn đưa ra không chính xác: Mình (Lương Xuân Trường) và bạn dồng nghiệp Phan Phương...
Thêm một tư liệu Hán nôm về địa danh Lệ Sơn - Gửi bởi: Lê Trọng Đại
Cháu xem lại thông tin đoạn nói về chiến tranh Trịnh - Nguyễn 1774 - 1776 là chưa chính xác dễ gây nhầm lẫn với thông tin Chiến tranh Trịnh - Nguyễn (1627 - 1672) ở thế kỷ XVII. Thời gian được nói đến trong bài viết là sau khi tướng họ Trịnh - Hoàng Ngũ Phúcvượt sông...
Bài thơ cuối cùng của nhà giáo Lê Ngọc Mân - Gửi bởi: Lê Quang Đạt, số phone: 0913963799
Hồi trước đi học chung cấp 3 ở huyện Quảng Trạch cùng bạn Hạnh, bạn Hào ở Ba Đồn. Hay xuống thăm thầy Mân chuyện trò ngâm thơ
Chặt củi lèn, một kỷ niệm khó quên - Gửi bởi: Lê Quang Đạt
Nhớ lại hồi xưa đi chăn bò cùng các bạn ở Hung Tắt, Hung Cày. Nay đâu còn cảnh đó nữa?
Một gia đình cần sự giúp đỡ - Gửi bởi: Nguyen Van Thanh
Rất buồn vì Thay mặt Hội đồng hương Văn hoá tại Nha Trang trích gửi tiền ủng hộ mà không có danh sách...Việc đã qua...Thôi nhé!
Gửi con gái Mẹ - Gửi bởi: Hung Lan
Mệ Phương còn khỏe không chi Hồng ?
Bài thơ hay đáo để, đọc mà nước mắt chảy dài.
Lê Đình Khôi; Quê hương là nơi con nước "chở che con đi..." - Gửi bởi: Lê Trọng Đại
Bài viết rất là một lời tri ân với cụ Lê Đình Khôi người đã có những hành động đẹp đóng góp cho cộng đồng cư dân Lệ Sơn ở Hà nội và quê hương và cũng phần nào nói lên được cái tâm của một người con Lệ Sơn đáng kính đối với quê hương. Cảm ơn chú Vệ và Ban biên tập báo...

Thống kê

Đang truy cập: 11
Hôm nay: 1737
Tháng hiện tại: 29342
Tổng lượt truy cập: 8038376

Liên kết làng quê Quảng Bình

Lệ Sơn 2 - www.langleson.com
Làng Cao Lao - www.caolaoha.com
Làng La Hà - www.langlaha.com
Quảng Bình Trẻ - www.quangbinhtre.com
Nhịp Cầu - www.nhipcau.de
Báo Quảng Bình - www.baoquangbinh.vn